Açıkçası yakın zamanda gerçekleşen ekonomik politikaların bir kısmını anlamış değilim. Ama anladıklarımı, bildiklerimi ve tabi ki de serzenişlerimi sizlerle paylaşmak isterim.

DOLAR HAKKINDA ANLAMADIKLARIM

  • 1 dolar 18 TL’yi geçtiği dönemde bir gecede ve devamında 10 TL’ye kadar düşen dolar, nasıl hızlıca düştü?
  • Sonrasında bir hafta içerisinde 13,3 TL seviyesine neden çıktı? Ve çıkmaya devam ediyor?
  • Dolar Ekim ayında 8,3 seviyesinde İKEN aralık ayında 18E ÇIKIP SONRA 10-11 TL seviyesine inince, dolar düşmüş mü oluyor?
  • Son 3 ay içerisinde savunulan Serbest Piyasa kuralları ve faiz kararları ile yüzde yüzden fazla bir seviyede doların çıkarılması ve sonrasında belirli bir seviye indirmek başarı mı oluyor?
  • Neden kimse 8,3 seviyesindeki doları konuşmuyor? (3 ay öncesi)

DOLAR HAKKINDA ANLADIKLARIM (BİLDİKLERİM)

  • Ülkemizde doların yükselmesi, maliyet enflasyonunu tetikler (enflasyonun yerleşmesini ve yapışkan hale gelmesini sağlar)
  • Ülkemizde doların aşırı değerlenmesi ihracatı artırır (kısa süreliğine) ama ithalatı da azdırır. (İhracat yüzde 70 ithalata bağımlıdır)
  • Aşırı değerli dolar, ithalatı ülkemiz özelinde çok kısmaz özellikle yarı mamul ve hammadde bağlamında dolayısıyla ithalatçı maliyetleri artar ama ihracat devam ettiğinden ithalat ve ihracat içindeki ithalat maliyetleri de artar.
  • İhracatta katma değerli ürün satılmıyorsa zamanla yüzde 70 ithalat, değer bağlamında yüzde 90 seviyesine gelebilir farkına varmayabiliriz
  • Doların aşırı değerlenmesi bir diğer açından ithalatın pahalanması ve enflasyon ithalatı anlamına gelir. (Doğalgaz benzinden tutun nihai tüketim mallarına kadar)

FAİZ HAKKINDA ANLAMADIKLARIM

  • Politika faizi yüzde 14 seviyesine inmişken, neden özel banka faizleri yüzde 25 seviyesinden başlıyor ve düşen politika faizi neden bu faiz olanlarını düşürmedi?
  • Yüksek faizle ile mücadelede neden devletimiz kendisi politika faizinin üstünden faiz vererek borçlanıyor? hem de yüksek seviyeden.
  • Faiz indirimleri ile faiz mi indirilmek istendi? Yoksa doların yükselmesi mi amaçlandı?
  • Son gelen enstrüman (kur korumalı vadeli hesap) aslında faiz mi? Dolayısıyla ucu gözükmeyen bir faiz artırımı mı dolar kurunu şiddetli bir şekilde düşürdü?
  • Kur korumalı mevduat hesabı aslında örtük faiz mi? Yoksa bayağı bir faiz mi? İkisi de sonuçta faiz mi?

FAİZ HAKKINDA ANLADIKLARIM (BİLDİKLERİM)

  • Politika faizi ile kur arasında ters ilişki vardır. Örneğin faiz düşerken kur artar. (Bizim gibi ülkeler için)

KUR KORUMALI MEVDUAT HESABINDA ANLAMADIKLARIM

  • Faiz ile mücadele ediliyorsa neden faizli hesaplar (vadeli TL) ekstradan kur koruması da veriliyor ve faizli hesaplar (vadeli hesaplar) teşvik ediliyor?
  • Bu arada vadesiz mevduat hesabında TL parası olanlar için neden Kur koruması getirilmeyip bu kişiler (gerçek-tüzel) fark etmez ikinci vatandaş muamelesi görüyor?
  • Madem amaç TL’yi korumak ise neden VADESİZ HESAPLARDA Kur koruması yok
  • Kur Korumalı Vadeli Mevduat en çok faizli kredi veren bankaların işine yaramadı mı? Faizli sistem böylelikle özendirilmedi mi?

KUR KORUMALI MEVDUATTA SERZENİŞLERİM

Demek ki bu enstrümandan anladığım veya bildiğim bir şey yok. Sadece serzenişlerim var.

  • Neden faizle mücadele edilirken, faizli bir sistemi kullananlara verilen kur garantisi benim gibi diğer tüm vatandaşların üstüne yüklendi?
  • Neden vadesiz TL hesapta olanlara kur garantisi verilmeyerek benim gibi kişiler koruma dışı bırakıldı
  • Katılım Bankaları neden sisteme geç dahil oldu? Madem katıldı sisteme, faiz hakkında hassasiyeti olanların hala Katılım Bankalarının çoğu enstrümanlarına soru işaretiyle yaklaştıkları bilinmiyor mu?

SADECE SERZENİŞMİ?

Hayır neyse ki, Diyanet işleri Başkanlığı Vadeli TL hesaplarındaki kur garantisi için caiz değildir dedi. Sadece diyanet değil tüm tarikat ve diğer büyük hocalarda aynı düşünce de olduklarını beyan ettiler ve herkes bu konuda hemfikir oldu. Yakın zamanda bunun tersi bir durumu yaşadığımız için (TOKİ Konut kredilerindeki faiz fetvası) bu durum (herkesin aynı düşüncede olması) memnuniyet verici.

SONUÇ: Anlayan anlamayana, bilen bilmeyene anlatsın ama kimse biliyormuş gibi yapmasın.