Geçen hafta Ticaret Bakanlığı tarafından açıklanan 2020 yılı e ticaret değerleri birçok şeyi bizlere söylüyor. Özellikle küresel salgın ile dünya ölçeğinde de ticarette e ticaret etkisini göstermiş gözüküyor.

ÖNCELİKLE

Küresel e ticaret ve ülkemiz e ticaret rakamlarını karşılaştıralım; (Bakanlık karşılaştırmayı dolar ve TL olarak yaptığından YANİ karşılaştırma aynı para birimleri üzerinden yapılmadığından dolara çevirmek gerek.)

  • Dünyada e-ticaretin yıllık bazda yüzde 18 büyürken, 2020 yılı dünya e-ticaret hacminin 4,3 trilyon dolar
  • Türkiye'de e-ticaret hacminin 2019 yılına göre yüzde 66 artış göstererek 136,2 milyar liradan 226,2 milyar liraya yükselmiş.

ÜLKEMİZ ÖZELİNDE

Klasik (Geleneksel) ticaret ile e ticareti karşılaştırırsak;

  • E-ticaret hacminin genel ticarete oranı 2019 yılında yüzde 9,8 iken,
  • 2020 yılında 5,9 puan artışla ortalama yüzde 15,7’ye çıkmış.

E DIŞ TİCARETTE AÇIK MI VERİYORUZ?

Elektronik ortamda yurt dışından alınan (e ithalat) ve yurt dışına satılan (e ihracat) değerlerine baktığımızda ise;

  • E ihracat, 9,3 milyar lira ile toplam dış e ticaret hacminin yüzde 4,2’sini oluştururken
  • E ithalat diğer 9,9 milyar lira ile toplam e ticaret hacmi içerisinde yüzde 4,4’ünü oluşturmuş.
  • E dış ticaret açığımız ise 600 milyon dolar olmuş.
  • Ülke içerisindeki toplam e ticaret ise, 226,2 milyar lira içerisinde, 207 milyar lirayla yüzde 91,4’nü oluşturmuş

EKONOMİK BÜYÜKLÜK OLARAK BAKTIĞIMIZDA

E-ticaret harcamalarının Gayri Safi Yurtiçi Hasıladaki (GSYİH) oranı bir önceki yıla göre yüzde 51,8'lik önemli bir artışla yüzde 4,1 olarak gerçekleşmiş.

SEKTÖRLERDE ARTAN VE AZALANLAR

E ticarette, en fazla artış gösteren sektörler;

  • Gıda süpermarket
  • Beyaz eşya,
  • Giyim, ayakkabı ve aksesuar,
  • Elektronik,
  • Yemek, yüzde
  • Ev, bahçe,
  • Mobilya ve dekorasyon
  • Eğitim ve danışmanlık,
  • Çiçekçilik,
  • Metalürji ve kimya sektörleri iken,

E ticarette, en fazla düşüş gösteren ise;

  • Hava yolları,
  • Seyahat taşımacılık,
  • Konaklama,
  • Eğlence ve sanat sektörleri olmuş

TÜKETİMDE KONYA SEKİNCİ SIRADA

E Ticaret alışverişlerinde, Konya sekizinci sırada yer alırken (sıralamada; 6,7,8.) İllerin hepsinin oranı yüzde 2 iken Konya altıncı ve yedinci sıraları burun farkıyla (küsuratla) kaybettiğini görmekteyiz. İlk üç ile sırasıyla;

İŞLETME SAYISINDA KONYA ALTINCI SIRADA

E Ticaret faaliyetinde bulunana işletme sayılarına bakar ve ona göre sıralama yaptığımızda ise Konya 6.005 adet firmayla yüzde 2 ile (yüzdelik oran yine değişmemiş) altıncı sırada yer almakta. İlk üç il sırasıyla;

  • Yüzde 43 İstanbul,
  • Yüzde 9 Ankara,
  • Yüzde 7 İzmir

E TİCARET = ERKEK EGEMEN

E ticaret üzerinden yapılan harcamaların yüzde 52’si erkekler tarafından gerçekleşirken, yüzde 48’si se kadınlar tarafından gerçekleştirilmiş.

ESAS MESELE: İADE/İPTAL

İade veya iptal demek; istenilen ürünün gelmemesi üzerine yapılan bir işlem olduğundan burası biraz önemli. E-ticarette iade ve iptal işlemlerinin;

  • Beyaz eşya sektöründe, yüzde 46 (eyvah da eyvah)
  • Giyim -ayakkabı ve aksesuarda yüzde 35
  • Hava yollarında, yüzde 8
  • Seyahat sektöründe ve yüzde 6
  • Ev bahçe ve mobilya sektöründe yüzde 4 olarak gerçekleşmiş.

DİĞER PARAMETRELER

  • Ödeme yöntemi açısından; kartlı ödeme, yüzde 66 ile birinci iken diğerleri sırasıyla EFT ve kapıda ödeme,
  • Ödemelerim yüzde 74’ü peşin iken yüzde 26’sı ise taksitli
  • Toplam ziyaretin alışverişe dönüşme oran yüzde 1,8
  • Günler itibariyle yapılan alışverişlerin yüzde 20’si pazartesi günü en fazla alışveriş yapılan gün iken en düşük alışveriş ise yüzde 9 ile pazar günü
  • Aylar itibariyle baktığımızda ise gerçekleşen alışverişlerin en fazlası yüzde 12 ile Kasım ayı iken en düşük olan ay ise yüzde 6 ile Nisan’da gerçekleşmiş.

ESAS KONUYA GELİRSEK

Maalesef özellikle Kovid 19 sürecinde bel bağladığımız e ihracat 2019 yılına göre oransal bağlamda oldukça düşmüş. Bunun en büyük sebebi ise ülke içerisinde gerçekleşen e ticaretin artması direkt sebep olarak gözükmekte. Toplam içerisinde;

SONUÇ: E ticareti etkileyen birçok direkt faktörler varken bazı dolaylı faktörler daha da fazla etkili olabiliyor. Örneğin kargo gibi. Acaba e ihracatın oransal bağlamda şiddetli düşüşün arkasında uluslararası kargo yeterlilikleri/ yetersizlikleri ile maliyetleri olabilir mi?