Orhan Durgut kimdir?
57 yılında Kütahya Tavşanlı’da doğdum. 76 yılında Endüstri Mimari Fotoğrafçılık konusunda dersler alıp mesleki fotoğrafçılık hayatım başlamış oldu. Önce eşim Fatma sornasında oğlum Cem ile çalışmalarımı devam ettirmekteyim.
Fotoğraf sanatçısı Orhan Durgut, yaptığı çalışmalarla dikkat çekiyor. Havadan fotoğraf çekerek, ilklere imza atan Durgut, 1986 yılında fotoğraf amaçlı ilk kez helikopter kiralayan kişi olarak biliniyor. Durgut bu konuda yurt içinde ve yurt dışında yaklaşık 7 bin 500 saat fotoğraf çekim uçuşu yapmış durumda. Mekke-i Mükerreme’de yaşanan değişikliği kayıt altına almak amacıyla, 2006 yılından 2018 yılına kadar 100 bin poz fotoğraf çeken Durgut’un fotoğrafları, Selçuklu Belediyesi’nce projelendirilen Panorama Mekke-i Mükerreme Projesi’ne de hayat verdi. Durgut şimdi de İslam Şehirleri adıyla önemli bir proje yürütüyor. İslam dünyasının ortak paydasının “İslam” olduğunu vurgulamak ve “Ümmet’e yok birbirimizden farkımız” demek için seçtiği 40 İslam ülkesinden 100 şehri fotoğraflıyor. Kendi imkanlarıyla projeyi yürüten Durgut, bugüne kadar 60 şehrin çekimlerini tamamladı. Projenin destek olmadığı için yavaş ilerlediğini kaydeden Durgut, ilgililerden projeye destek bekliyor.
Sizi fotoğrafçı olmaya yönlendiren sebep neydi? Niçin fotoğrafçılığı seçtiniz?
Lise 1. Sınıftaki İngilizce öğretmenim “Orhan sen de Fotoğrafçılık kolundasın” demesi ile fotoğrafçılık hayatım başlamış oldu. 3 yıl süren fotoğrafçılık kolu faaliyetimden sonra meslek edinip devam ettirdim.
Türkiye’de hava fotoğrafçılığı alanında ilk akla gelen isimlerden birisiniz. Hava fotoğrafçılığı maceranız nasıl başladı?
1986 yılında Türkiye’de alınmış olan ilk sivil helikopteri fotoğraf amaçlı kiralayan benim. Bu helikopter alındığında firma gazetelere ilanlar vermişti. Helikopter kiralanır diye. Benimde havacılık merakım da vardı. Mesleğim ile merakım olan havacılığı birleştirmek için önemli bir fırsat oldu. Hava fotoğrafı kime çekilir, kime satılırı bir süre araştırdıktan sonra uçmaya başladım. Ta ki drone ile fotoğraf çekilmeye başlaması ile gerçek helikopter ile çekimler ekonomik olarak daha yüklü olduğu için bu iş zayıfladı. Ben de bu konuya virgül koydum. Sadece kendi özel projelerim için Türkiye’de ve yutdışında uçuşlar yapıyorum. Yaklaşık 7500 saatlik fotoğraf çekim uçuşu yaptım.
İyi bir fotoğrafçı olabilmek için ne yapmak gerek?
Eskiden fotoğrafçı olabilmek, gayet net, ışık ayarı poz ayarı mükemmel fotoğraf çekebilmek için optik, kamera, film, emisyon, laboratuvar kimyası, pozometre gibi pek çok bilgi ile donatılmış olmanız gerekiyordu. Şimdi sadece elinizdeki makinayı biraz tanımanız yeterli diğer bütün ayarlamaları makina kendisi yapıyor, siz sadece deklanşöre basıyorsunuz. Artık iyi fotoğraf çekebilmenin tek kuralı kaldı mükemmel kadraj kompozisyonu yapabiliyorsanız yeterlidir. Bunun içinde kimin için çekiyorsunuz, kime hitap ediyorsanız onunda gözü ile kendi fotoğrafçılık gözünüzü kaynaştırıp kompozisyon yapmalısınız. Bunun içinde örneğin mimari bir fotoğraf çekiyorsanız bir mimarın fotoğraftan anladığı kadar sizin de mimari den anlamalısınız ki çektiğiniz fotoğraf işe yarasın. Bu örnek her sektör için geçerlidir.
“İyi bir fotoğrafçı aynı zaman da iyi bir gezgindir” diyebilir miyiz? Bildiğimiz kadarıyla gezmek de hobileriniz arasında. Daha çok hangi şehirleri gezmeyi seversiniz?
Elbette stüdyo fotografçısı değilseniz gezmek dolaşmak zorundasınız. Projeler oluşturup onları gerçekleştirmek için dolaşmalısınız. Çalışma konularımdan dolayı İslâm’ın yaşandığı beş vakit ezan sesi duyabileceğim topraklar ilgi alanımdır.
Orhan Bey yayınlanan kitaplarınızdan da bahsedebilir misiniz?
“Havadan İstanbul” başlıklı kitaplarım ile başladığım kitap serüvenim son yayınlanan “Panorama Mekke-i Mükerreme” kitabımdan sonra İslam Şehirleri Serimizin ilki olacak olan Semerkad kitabımız baskıya girmek üzere. Bu kitapla birlikte 16. kitabım yayınlamış olacak. Ayrıca “Havadan Antik Anadolu”, “Havadan Anadolu Antik Tiyatroları”, “Panorama İstanbul”, “Harameyn”, “Kudüs” ve “İslam Şehirleri” Konulu onlarca sergiyi pek çok ülkede gerçekleştirdim.
Cumhurbaşkanlığı himayesinde gerçekleştirdiğiniz Panorama Mekke-i Mükerreme Projesi hakkında neler söylemek istersiniz?
2000’li yılların başında başlayan Mekke-i Mükerreme’deki değişikliğin hem tanığı hem de belgeleyeni olmak için 2006 yılında burada çekimlere başladım. 2018 yılı ortalarına kadar hiç aralık vermeden havadan karadan en ince detayına kadar çekimler yapıp yaklaşık 100.000 poz fotoğrafı ve video görüntüsünü arşivledim. Bu çalışmayı Suud Devletinin izin ve imkanlarını kullanarak kendi inisiyatifim ile yaptım. Hiçbir kurum ve kuruluşun siparişi olamadan böyle bir çalışmanın Mekke tarihi açısından olması gerektiğini düşünerek yaptım. Bu çalışmanın başka bir örneği yapılmadı. Dolayısı ile konusunda yeganedir. Bu Mekke-i Mükerreme arşiv çalışmamı Cumhurbaşkanlığı himaye etmedi. Selçuklu Belediyesi için hazırladığım “Panorama Mekke-i Mükerreme” kitabı için Selçuklu Belediyesine Cumhurbaşkanlığı Himaye verdi. Tüm proje için bana değil. Sayın Cumhurbaşkanımızın 2012 yılında Başbakan iken her yıl vereceğim dediği desteği, kendisine ulaşamadığım için başında kesildi.
Son olarak “İslam Şehirleri” adlı bir proje üzerinde çalıştığınızı biliyoruz. Bu proje hangi aşamada?
İslam Coğrafyasında ki insanlar maalesef birbirleri ile kavgalı, itişmeler, savaşlar almış başını gidiyor. Uzun zaman Mekke-i Mükerreme’de yaşayıp çekimler yaparken gördüm ki. Dünyanın çeşitli yerlerinden gelen Müslümanlar beraberce hac yapıyor, umre yapıyor, birbirleri ile yardımlaşıyor. Demek ki birbirlerini görüp tanıdığı zaman bir sorun yok. Aynı ezan dinleniyor, aynı abdest alınıyor, aynı kıbleye doğru aynı namaz kılınıyor. İşte Ümmet’e “yok birbirimizden farkımızı, farkettirmek”, Müslümanları ortak noktaları ile tanıştırıp kaynaştırabilmek, büyük sorunların halledilebilmesi için acizane bir ucundan tutabilmiş umudu ile İslâm Şehirlerinin çekimlerini yapmaya karar verdim. İlk başta 40 İslam Şehrini çekme niyeti ile başladığım proje şimdi 40 ülkede 100 şehir olarak tamamlamaya çalışıyorum. Bugüne kadar 60 şehrin çekimlerini tamamladım. Bu aşamadan itibaren hem çekimleri devam ettiriyorum hem de çekim yaptığım şehirlerde mevcut fotoğraflar ile sergiler açıp Müslümanların birbirlerini tanımaları için amacımız hasıl olmaya başladı. Bu büyük projenin ilk sergisini de Özbekistan Semerkand’da İmam Buhari İlmi Araştırmalar Merkezin de Temmuz ayında açtık. Bu sergi yıl boyunca tüm Özbekistan da dolaşacak. Bu çalışma tamamiyle kendi inisiyatifimiz, imkanlarımız ile yürütüyorum. Bu konuyu iş değil dert edinmek gerek. Maalesef benim bundan ne çıkarım olabilirin karşılığını bulamayan imkan sahibi kişi veya kurumların başındakiler bu projeye sahip çıkmıyorlar. Bunun için çekimlerimiz çok yavaş ilerliyor.
Fotoğraf sanatçısı Orhan Durgut, 1986 yılında fotoğraf amaçlı ilk kez helikopter kiralayan kişi olarak biliniyor.
ALAADDİN ALADAĞ
