Türkiye’nin toplam tarımsal üretiminin yüzde 10’unu karşılayan Konya, yaklaşık 20 milyon dekarlık tarım arazisi ile ülkenin ‘Tarım ambarı’ olarak biliniyor. Kadim başkent Konya’nın tarımdaki bu özelliği, aynı zamanda ‘Tarım başkenti’ sıfatının da sahibi olmasını sağlıyor. Bu anlamda Konya, tarım alanında önemli gelişmeler yaşıyor. Tarım ürünlerinin çeşitliliği ve rekoltesi düşünüldüğünde önemli bir ağırlığı bulunan Konya, aynı zamanda tarıma dayalı sanayisi ile de göz dolduruyor. Buna karşın su kaynaklarındaki kısıtlılık Konya’nın mevcut potansiyelini tam olarak kullanılmasına da engel oluyor. Bunun için Konya Havzası’na su getirilmesi projeleri ile ilgili çalışmalar da devam ediyor.
ERMENEK ÇAYI İLE AKÇAY’DAN SU GELECEK
TBMM Tarım, Orman ve Köyişleri Komisyonu Başkanı, AK Parti Konya Milletvekili Prof. Dr. Mehmet Babaoğlu, Konya tarımı, tarım alanında verilen destekler, Konya tarımının su sorunu ve Konya Tarım Fuarı ile ilgili önemli değerlendirmelerde bulundu. Özellikle Konya’nın Mavi Tünel ile Konya Kapalı Havzası’na su getirilme projesine imza atıldığını ancak ilave projelere ihtiyaç duyulduğunu belirten Babaoğlu, “Ermenek Çayı ile Manavgat Havzası’ndan (Akçay) Konya Kapalı Havzası’na su getirme projelerinin planlama çalışmaları yürütülmektedir” diyerek, Konya Kapalı Havzası’na su getirilmesi konusuyla ilgili çalışmaların aralıksız sürdüğünü söyledi.
TARIM FUARI SEKTÖRÜN DIŞA AÇILAN KAPISIDIR
Tarım alanındaki Türkiye’nin en büyük fuarı konumunda olan “Konya 15. Tarım, Tarımsal Mekanizasyon ve Tarla Teknolojileri Fuarı”nı da değerlendiren Babaoğlu, Fuar sayesinde üreticilerin mal ve hizmetlerini pazarlama imkanı bulduklarını ifade eden Babaoğlu, “Konya tarımsal üretim yanı sıra, tarıma dayalı endüstrisi ile de önem arz eden bir konumdadır. Konya Tarım Fuarı, Konya ili açısından sektörün dışa açılan en önemli kapısıdır” değerlendirmesinde bulundu.
Konya tarımının ülkemiz açısından önemi ve şuanki durumu hakkında düşüncelerinizi alabilir miyiz?
Bir bölgenin ekonomik yapısı temel olarak bölgedeki ana sektörlerin büyüklüğü, büyüme hızı ve istihdam dağılımı açısından ortaya konulur. Bu çerçevede İç Anadolu Bölgesinde tarım, sanayi ve hizmet sektörlerinden sağlanan katma değer ve söz konusu katma değerin ana iktisadi faaliyet kollarına göre milli hâsıla (GSYİH veya GSKD) içindeki payı en önemli parametredir. Türkiye’de bölgelerin ürettiği katma değerlerin sektörel dağılımları incelendiğinde, hizmetler sektörünün yüzde 64 ile çok büyük bir paya sahip olduğu ve tüm bölgelerde toplam katma değer içindeki hâkim sektör olduğu görülmektedir. KOP bölgesinde ise, tarım sektöründe üretilen hâsıla yüzde 22 düzeyinde iken, bu oran Türkiye’de yüzde 8 düzeyindedir. Bu durum başta Konya olmak üzere KOP Bölgesinin tarım sektörünün oldukça önemli olduğunu ve bölge ekonomisinde tarımın payının halen önemini koruduğunu göstermektedir. Konya ili tarımsal üretim için gerekli mevcut tarımsal alan genişliği, İl üreticisinin geçmişten gelen tarımsal üretim tecrübesi ile ülkemiz tarımsal üretiminde ciddi paya sahiptir. Konya ilinin mevcut tarımsal üretim potansiyeli, gelecekte küresel çapta ülkeler için kritik önem arz eden gıda güvenliğinin sağlanması bakımından da ülkemiz için stratejik bir öneme sahiptir. Sahip olduğu geniş tarımsal alana rağmen, su kaynaklarındaki kısıtlılık günümüzde Konya’nın mevcut potansiyelini tam olarak kullanarak üretim yapmasına engel olmaktadır. Söz konusu sorunun, mevcutta yer altı su kaynaklarındaki aşırı çekimler yanı sıra küresel ısınmanın artması ve kullanılabilir suların hızla tüketilmesi sebebi ile gelecek için büyüyen bir sorun olarak karşımıza çıkması kaçınılmazdır. Bu sebeple ülkemiz gıda güvenliğini gelecekte de güvence altına almak için gerekli tedbirlerin şimdiden alınması için çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Bu sebeple öncelikle olarak suyun etkin kullanımı ile kayıp ve kaçakların en aza indirilmesini sağlayacak tedbirlere ve aşırı su tüketiminin engellenmesine yönelik çalışmalar bizlerinönceliklendirdiğimiz konuların başında gelmektedir. Yine havza dışından su getirilmesi konusunda ilgiliBakanlıklar ve kurumlarla görüşmelerimizi ara vermeden sürdürüyoruz.
Geçtiğimiz günlerde Resmi Gazete’de yayımlanan tarımsal destekler, çiftçilerce olumlu karşılanmıştır. Verilecek destekler konusunda sizin düşünceleriniz nelerdir?
Bilindiği üzere; 26 Şubat 2018 tarihli Resmi Gazete ile 2018 yılında yapılacak tarımsal desteklemelere ilişkin karar yayınlanmıştır. Bu yılın desteklemeleri havza bazlı destekleme uygulamaları çerçevesinde belirlenmiş olup, böylece ülkemizde arz açığı bulunan, stratejik ve bölgesel önem arz eden, insan beslenmesi, sağlığı ve hayvansal üretim açısından önem arz eden ürünlerin üretilmesi teşvik edilmiştir. Hükümetimiz tarafından uygulamaya konulan bu destekler ülkemiz açısında daha bilinçli bir üretim planlamasının teşvik edilmesine yönelik bu yöndeki desteklemelerin hem üreticilerimiz açısından hem de mevcut doğal kaynaklarımızın etkin kullanımı açısından faydalı olacaktır. Çiftçilerimize hayırlı olsun.
Konya tarımı için hayati önem taşıyan “Dış havzalardan su getirilmesi” konusundaki projelerin durumu hakkında bilgi alabilir miyiz?
Konya tarımı için önemi günden güne artan dış havzalardan su getirilmesi konusu, her zaman gündemimizde ve takibimizde olan bir konu olup konuyla ilgili gerekli çalışmaları yürütüyoruz. Yaklaşık 50 bin kilometrekarelik alana sahip olan Konya Kapalı Havzası, Türkiye’deki 25 su havzası içerisinde en az su potansiyeline sahip havzadır. Öyle ki su varlığımız söz konusu arazilerin yaklaşık 1/3’ünü sulamaya imkân sağlamaktadır. Bölgemizde su kısıtına çözüm için; mevcut suyun tasarruflu kullanımı amacıyla alt yapıyı geliştirmek, bölgeye yakın dış havzalardan su getirilmesi ve kuru tarımın rehabilitasyonunu içeren bir dizi önlemler alınması için çalışmalarımızı ara vermeden sürdürüyoruz. Biliyorsunuz Konya Ovasına havza dışından su getirilmesine yönelik ilk çalışma Mavi Tünel projesi kapsamında gerçekleştirilmiştir. Bunun dışında Göksu nehrinin diğer bir kolunu oluşturan Ermenek Çayından ve Kızılırmak’tan su teminine yönelik alternatifler üzerinde çalışmaktayız.
Konya’nın tarımda ayakta kalma mücadelesini en etkin şekilde verebilmesi için kısıtlı su varlığını arttırmaya yönelik Mavi Tünel’e ek yeni havza dışından su getirme projelerinin hayata geçirilme çalışmaları başlatılmıştır. Bu kapsamda; DSİ Genel Müdürlüğümüz tarafından havza dışından su transferi alternatiflerinin de değerlendirildiği Konya Kapalı Havzası Master Planı çalışmaları yürütülmüş, büyük sulama projelerinde önemli ilerlemeler kaydedilmiştir. Büyük sulama projelerinin rehabilitasyonuna yönelik çalışmalar 2017 yılı itibarı ile başlanılmış olup Ermenek Çayı ile Manavgat Havzası’ndan (Akçay) Konya Kapalı Havzası’na su getirme projelerinin planlama çalışmaları yürütülmektedir.
Bütün bu projeler ile Konyamız için önemli bir geçim kaynağı olan tarım sektörünün modernleşmesi, suyun tasarruflu kullanımının sağlanması, tarımsal altyapının düzeltilmesi ve toprağın restore edilmesi ile Konya’nın tarımsal üretim deki lider konumunu geliştirerek koruyacağına ve Türkiye'nin gıda güvenliğinin teminatı olarak kalacağına inancım tamdır.
Özellikle bu yıl çiftçinin buğdaydan kaçtığıyla alakalı görüşler söz konusu. Bu konuyla ilgili hükümet olarak her hangi bir çalışma söz konusu mu?
Bildiğiniz gibi Çatalhöyük ile başlayan tarımsal üretim tarihin her devrinde Konya’nın kaderine etki etmiştir. Selçuklunun Kadim Başkenti, Türkiye’nin toplam tarımsal üretiminin yüzde 10’unu karşılayan, 20 milyon dekara yaklaşan tarım arazisi ile “tahıl ambarı” olarak bilinen Konya ülkemizin tarım başkenti konumundadır. 2017 verilerine göre Türkiye’de 64 milyon dekar alanda ekmeklik buğday, 12 milyon dekar alanda makarnalık buğday ekimi gerçekleşmiştir. Konya, 5 milyon dekar alandaki ekmeklik buğday ekimi ile Türkiye’nin yaklaşık yüzde 10’unu, 2,5 milyon dekar makarnalık buğday ekimi ile ülke üretiminin yüzde 20’sini tek başına karşılamaktadır. Özellikle son yıllarda sulu tarımda buğdayla muaveneye giren ürünlerin buğdaya göre getirilerinin daha yüksek olmasından dolayı çiftçimiz buğday yerine mısır, ayçiçeği gibi ürünlere yönelmektedir. Türkiye’de ve uluslararası piyasalarda buğday fiyatlarının birkaç yıldır yatay düzeyde seyretmesinden dolayı çiftçilerimiz birim alandan daha fazla gelir getirici ürünlere yönelmektedirler. Türkiye’nin yıllık kişi başı ekmekli buğday tüketiminin 201 kilogram olduğu düşünüldüğünde ülkemizin 20 milyon ton ekmeklik buğdaya ihtiyacı var. Hükümet olarak özellikle havza bazlı ürün desteklemelerinde buğdaya desteğin artırılması konusunda çalışmalarımıza devam ediyoruz. Dünyada yapılan araştırmalar iklim değişikliğinin ve sıcaklık artışının buğday üretimi üzerindeki etkisinin tahmin edilenden çok daha fazla olacağını söylüyor. Üretimi etkileyen haşin hava koşulları arasında sadece sıcak değil aynı zamanda soğuk da yer alıyor. Sıcaklık artışı aynı zamanda buğdayın daha çabuk tahıl üretmesine sebep oluyor ve bu da verimi düşürüyor. Türkiye ve Dünyada yapılan araştırmalar ve oluşturulan modeller çiftçilerin bitkilerinin çok sıcak ya da soğuk hava koşullarına uyumunu sağlamayı ve böylelikle zararın en aza indirilmesini sağlayacaktır.
Türkiye’nin önemli fuarlarından biri olan Konya Tarım Fuarı’nın şehrimiz açısından önemi nedir?
Konya’da düzenlenen “Konya 15. Tarım, Tarımsal Mekanizasyon ve Tarla Teknolojileri Fuarı” 2017 yılında 17 ülkeden 402 firma ve firma temsilciliği tarafından açılan standlar, 57 ülkeden gelen toplam 304 bin 527 kişi tarafından ziyaret edilmiştir.Konya tarımsal üretim yanı sıra, tarıma dayalı endüstrisi ile de önem arz eden bir konumdadır. Konya Tarım Fuarı, şehrimiz açısından sektörün dışa açılan en önemli kapısıdır. Söz konusu fuar sayesinde üreticiler ve potansiyel müşteriler bir araya gelerek mal ve hizmetlerini pazarlama imkânı yakalamakta hem de yerli üreticiler sektördeki gelişmeleri, en son trendleri ve yeni yaklaşımları görme imkânı elde etmektedir. Katılımcılar ve ziyaretçiler ticaretin yanında, fuarların yapıldığı bölgenin doğal güzellikleri ve tarihi özelliklerini de tanıma fırsatını değerlendirmektedirler. Bu kapsamda fuar katılımcıları ve ziyaretçileri konaklama, ulaşım, yeme-içme, hediyelik eşya, müze ziyaretleri gibi pek çok kalemde harcama yapmakta, bunların yanısıra katılımcıların duyduğu turistik memnuniyet fuarın düzenlendiği şehre, bölgeye, ülkeye tekrar gelme isteğini teşvik etmektedir. Ticaret hayatına katkısı yanı sıra bu yönüyle de Konya Tarım Fuarı, Konya ilimiz için kaçırılmayacak bir tanıtım fırsatı olduğunu düşünüyorum.
ABDULLAH AKİF SOLAK
