Kurban bayramına çok az bir zaman kala uzmanlardan da uyarılar arka arkaya geliyor. Kurban bayramında etin nasıl tüketilmesi gerektiği hakkında bilgiler veren uzmanlar, Kurban etinin belli bir süre dinlendikten sonra yenilmesini aksi takdirde gıda zehirlenmesiyle karşılaşılabileceğine dikkat çekti.
TMMOB Gıda Mühendisleri Odası Konya Şube Başkanı M. Hulusi Ada, Kurban Bayramına sayılı günler kala beslenme noktasında uyarılarda bulundu. Ada açıklamasında şu sözlere yer verdi; Bayramlar, tüm aile bireylerinin, akraba ve yakınlarımızın bir araya geldiği, sevgi ve mutluluğun göstergesi olan, zevkle ve özenle hazırlanan geniş sofralarda ağız tadıyla yemeklerin yendiği özel günlerdir. Sağlıklı bir bayram geçirmek için doğru besin seçimi, kurbanlık kesimlerinin doğru şekilde yapılması, etlerin gıda güvenliğine uygun hazırlanması ve saklanması, uygun pişirme yöntemleri kullanılması gerekmektedir. Yılda bir defa olan Kurban bayramında et tüketimi artışının yanı sıra tatlı, çikolata gibi şekerli besinlerin tüketimi de önemli ölçüde artmaktadır. Gün içerisinde birden fazla et tüketilmesi özellikle de taze et tüketilmesi, bayram ziyaretlerinde ağır tatlılar, şeker ve çikolataların yenmesi sindirim sistemini, kalp ve damar sağlığını ve kolesterolü etkilemektedir.Şişmanlık, kalp-damar hastalığı, diyabet, hipertansiyon, mide rahatsızlığı ve benzeri kronik rahatsızlığı olan Ancak özellikle bu dönemde şişmanlık, diyabet, hipertansiyon, kalp-damar hastalığı, mide rahatsızlığı ve benzeri kronik hastalıklara sahip olan bireyler ile çocuklar ve yaşlılar gibi yüksek risk grubundaki bireyler dikkatli olmalıdır. Bayram boyunca artan kırmızı et tüketimi ile kalp-damar hastaları, diyabet hastaları, hipertansiyon hastaları ve böbrek hastaları risk altındadır. Mutlaka veteriner kontrolünden geçmiş kurbanlık alınmalı ve kurbanlık kesimleri uygun şartların oluşturulduğu, sağlığa uygun ortamlarda yapılmalıdır. Aksi takdirde insan sağlığını bozan mikroorganizmalar ile karşı karşıya kalınabilmektedir. Etler uygun koşullarda kesilmezse, doğru pişirilmez, uygun sıcaklıklarda bekletilmezse hayvanlardan insanlara tenya, şarbon, tüberküloz, salmonella gibi hastalıklar bulaşabilmektedir ” diye konuştu.
KURBAN ETİ KESİLDİKTEN SONRA HEMEN YENİLMEMELİDİR
Hayvan kesilir kesilmez etin yenilmemesi gerektiğini belirten Ada, “Kurban bayramında yapılan yanlış alışkanlıkların başında kurban etlerinin kesildikten hemen sonra, hatta sabah kahvaltısında tüketilmesi gelmektedir. Hayvanlardaki mikroorganizmalar kesimden sonra 24 saat içinde ölür ve hayvan ilk kesildiğinde ölüm sertliği olarak adlandırdığımız sertlikte olur. Özellikle mide ve barsak rahatsızlığı olan kişilerin dikkat etmesi gereken bir konudur. Yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik hem pişirmede, hem de sindirimde zorluk oluşturur. Midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olur. Bazı rahatsızlıkların yaşanmaması için özellikle mide rahatsızlıkları çeken kişiler eti 24 saat beklettikten sonra tüketmeliler” ifadelerini kullandı.
KURBAN ETİ DOĞRU ŞEKİLDE SAKLANMALIDIR
Kurban etlerin doğru bir şekilde saklanması gerektiğini ifade eden Ada, “Etler uzun süre saklanmak istenildiğinde , kıyma, kuşbaşı birer pişirimlik parçalara ayrılarak buzdolabı poşetlerinde, buzdolabının buzluk kısmında veya derin dondurucuda saklanmalıdır. -2 derecedeki buzdolabında bir kaç hafta, -18 derecede ise daha uzun süre saklanabilir. Donmuş etler soğuk ortamda yani buzdolabında çözdürülmeli ve çözdürülen etler tekrar dondurulmamalıdır” diye konuştu.
BAYRAMDA AŞIRI ET TÜKETİMİNDEN KAÇINILMALIDIR
Kurban bayramında özellikle şişmanlık, kalp-damar hastalığı, diyabet yeni şeker hastalığı, hipertansiyon, mide-barsak rahatsızlığı olanlar ile yaşlıların beslenmelerine dikkat etmeleri gerektiğini ifade eden Ada, “Kurban bayramında özellikle şişmanlık, kalp-damar hastalığı, diyabet yeni şeker hastalığı, hipertansiyon, mide-barsak rahatsızlığı olanlar ile yaşlıların beslenmelerine dikkat etmeleri ve öğünlerde tüketmeleri gereken besin miktarını aşmamaları zorunludur. Etin fazla tüketimi kolon, mide, prostat kanseri riskini arttırmaktadır. Kırmızı et doymuş yağ, kolesterol içeriği oldukça yüksek besindir. Görünür yağlar ayrılsa bile kırmızı etin ortalama yağ içeriği yüzde 20'dir. Sebze ya da baklagil yemeklerini etle pişirmek isteniyorsa yağ ilave edilmemelidir. Kavurma ve kırmızı et öğle öğününde tüketilmeli, akşam öğününde ise sebze, kuru baklagil gibi posa içeriği yüksek yemekler tercih edilmelidir. Kırmızı eti hayatımızdan tamamen çıkarmak demir eksikliğine yol açmaktadır. Bu nedenle haftada 1-2 kez doğru pişirme yöntemleri ile hazırlanmış kırmızı et tüketimi sağlık beslenme açısından önemlidir” ifadelerini kullandı.
UYGUN PİŞİRME YÖNTEMLERİ SEÇİLMELİDİR
Kurban Bayramında uygun pişirme yöntemleri seçilmesinin önemli olduğuna dikkat çeken Ada, “Eti pişirme yöntemi etin kalitesini doğrudan etkilemektedir. Etin lezzeti, kıvamı, kokusu, vitamin ve mineral içeriği etin pişirilme yöntemiyle ilgilidir . Kırmızı et, iyi kalite proteinin yanısıra yağ, özellikle demir, çinko, fosfor, magnezyum, B12, B6, B1 ve A Vitamini gibi mineral ve vitaminleri içermektedir. Özellikle demir mineralinin en iyi kaynağıdır. Ancak Demirin en iyi dostu olan C vitaminini ve yanısıra E vitaminini içermemektedir. Bu sebeple demirin vücudumuz için biyoyararlılığını yani demirin emilimini artırmak için etlerin sebzeler ile beraber pişirilmesi ya da etle birlikte sebzelerin de tüketilmesi sağlıklı beslenme için oldukça önemlidir. En doğru pişirme şekli ızgara, haşlama, fırında veya sebzelerle birlikte tencerede pişirme şeklidir. Etlerin çok uzun süre yüksek ısıyla temas etmesi kanserojen öğelerin oluşumuna neden olmaktadır. Ayrıca mangalda pişirme sırasında etin dış kısmı hızlı şekilde pişmekte proteinler katılaşmakta ve etin iç kısmı çiğ kalmaktadır. Etlerin az pişmiş veya çiğ tüketilmesi ette kaliteyi düşürmesinin yanı sıra, besin zehirlenmelerine de neden olabilir. Etler ızgarada pişirilecekse kömürleşecek şekilde kızartılmaması gerekir. Kömürleşen et kanser riski taşıdığından ve etin ateşe yakın olması B1, B12, folik asit gibi vitaminlerin kaybına yol açmaktadır. Bunları engellemek için etler ateşten 15 cm uzakta olmalıdır ve kömürler kor halini aldıktan sonra pişirilmelidir” dedi.
MUHAMMED ESAD ÇAĞLA
FOTO ALTI: Hulusi Ada
