CANDEM GÜBRE
ÇİFTÇİNİN YANINDA
Bilinçsizce su tüketimi, küresel ısınma ve buna benzer sebeplerden dolayı dünyanın göz bebeği olan ülkemiz toprakları ağır tahribat görmüştür ve görmektedir. Candem Gübre, bu konuda bilinçli üretici, bilinçli tüketici sloganıyla çiftçilerimize organik gübre üreterek topraktaki çoraklaşmayı önleyerek çiftçimizin daha kaliteli, daha bereketli ürün alınmasına yardımcı oluyor. Çok sayıda gübre çeşidi ile, toprak analizi sonucuna göre gübreleme önerisiyle çiftçinin daha verimli ve kaliteli ürün almasına yardımcı olan Candem Gübre, çiftçiye büyük katkılar sunuyor.
DOĞRU BESLENME
İÇİN TOPRAK ÖNEMLİ
Gübrelemenin toprak ve toprakta yetişen ürünler için oldukça önemli olduğunu belirten Candem Gübre Yönetim Kurulu Başkanı İdris Candan, Candem Gübre’nin bu anlayışla gübre üretimi yaptığını söyledi. “Bizim sağlıklı nesiller yetiştirmemiz için beslenme işini çözmemiz lazım. Doğru yiyeceklerle beslenmek gerekiyor. İçi boş yiyeceklerle değil. Toprakta bir şey yoksa, o toprakta yetişen domatese o toprak ne verebilir? Bizim buradaki amacımız vücudun ihtiyacını giderebilecek ürünler yetiştirmeyi amaçlamak” diyen Candan, Candem Gübre olarak toprağı korumak ve sağlıklı ürünler yetiştirilmesine katkı sunmak için var güçleriyle çalıştıklarını söyledi.
İdris Candan kimdir? Sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
1970 Konya doğumluyum. 30 yıldır ticaretle uğraşıyoruz. Deden bize kadar gelen bir serüvenimiz var ticarette. Ama günün geçerli mesleğine göre değişiklikler yaptık. Dedem çerçicilik yapmış. Şu anda çerçicilik yapacak bir durum olmadığı için biz de farklı işler yaptık. İlk kuruluşumuz 1940’lara dayanıyor bu anlamda. 3 kardeşiz. 11 yıldır da gübre sektöründe de faaliyet gösteriyoruz.
Gübre sektörünü ve gübrelemenin önemini anlatır mısınız? Bu anlamda hangi gübreler tercih edilmeli ve kullanılmalı?
Gübre dediğimiz zaman sektörün dışındaki olan insanlar, sadece hayvan gübresi olarak algılarlar. Ancak bu bir bitki besleme sanatıdır. Bugün mineral grup dediğimiz, azot, fosfor, potasyum, çinko, demir gibi elementler bitki besin maddesi olarak bitki tarafından kullanılan elementlerdir. Esas bitkiyi bu elementlerle beslememiz gerekiyor. Hayvan gübresi dediğimiz olayda, sadece hayvan gübresinin içindeki organik maddeden faydalanırız. Tabi ki çok güzel fermente olmuş, 1 yıl-2 yıl güneşte yanmış zararlı bakterilerden arınmış, sterlizasyon olmuş gübre güzel bir gübre. Ama bitkiyi besleme anlamında yetersiz. Hayvan gübresinin içerisinde yüzde 2-3 civarında fosfor, yüzde 1-2 civarında azot bulunmakta. Ama bitkinin beslenebilmesi için daha fazlasına ihtiyaç var. Burada da minerallerin devreye girmesi lazım. Burada vatandaşlar bunların kimyasal, zararlı olduğunu, konuyu bilmeden kulaktan duyma bilgilerle bu şekilde düşünüyor. Ama bu bilgiler yanlış. Bitkiyi minerallerle tam beslendiği zaman bitkinin aroması, lezzeti, tadı, görüntüsü daha farklı olacaktır. Görünüşü çok güzel olan bitki hormon almış demek değildir aslında minerallerle çok doğru ve iyi bir şekilde beslenmiş demektir. Bizim yaptığımız da fabrikalarda zenginleştirilmiş minerallerden oluşan elementleri, belli formülasyonlarla reçetelendirip, bitkinin alacağı durumda, onun dönemine göre işlemektir. Bitkinin gidişatına göre bu elementler kullanılmaktadır. Bu elementlerimizin herhangi bir zararı söz konusu değil. Biz bunları bitkiye vereceğiz bitki bunu kendi bünyesinde rafine edip insanlığa faydalı hale getirecek. Bu mineralleri dozunda ve döneminde verdiğiniz zaman hiçbir zararı yoktur. Bizim sağlıklı nesiller yetiştirmemiz için beslenme işini çözmemiz lazım. Doğru yiyeceklerle beslenmek gerekiyor. İçi boş yiyeceklerle değil. Toprakta bir şey yoksa, o toprakta yetişen domatese o toprak ne verebilir? Bizim buradaki amacımız vücudun ihtiyacını giderebilecek ürünler yetiştirmeyi amaçlamak. Mineral yönünden zengin bir domates, buğdayla beslenme. Bu mineraller bizim beden sağlığının yanında ruh sağlığına da faydası var. Çünkü ruhsal bozuklukların çoğu vitamin eksikliğinden kaynaklanıyor. Kaygıya, korkuya neden olur vitaminsizlikler. Vitamin ve minerallerimiz tam olursa o zaman bizim beden sağlığımızın yanında ruh sağlığımız da olur. Biz de bu nedenle bitki beslemesi yapıyoruz. Bunların fazla kullanımına da karşı çıkıyoruz hiç kullanılmamasına da karşı çıkıyoruz. Doğru zamanda doğru miktarda kullanılmasını sağlıyoruz. Sahada bunun için de çalışma yürütüyoruz. Gelecekte mineralle beslenmiş sebze ve meyveler daha da ön plana çıkacak. 10 yıl önceye baktığımızda daha da yol almış durumdayız. Daha önce çiftçi direk karşı geliyordu. Ama kullandıkça, gördükçe şimdi çiftçiler daha sıcak bakıyor. Bitkimizi besleyeceğiz, hayvanımızı besleyeceğiz dolayısı ile insanımızı besleyeceğiz.
Candem olarak kaç çeşit gübre üretiyorsunuz?
3 çeşit gübre başlığı var. Kimyasal, organik, organomineral. Organomineral yeni girmiş bir alan. Organikle kimyasalın karışımı. Çünkü tek başsına organik de bir anlam ifade etmez, tek başına kimyasal da bir anlam ifade etmez. İkisinin beraber olması lazım işe yaraması için. Bunlarla bitkileri beslediğiniz zaman, bitkilerin bu tarz elementlerin almasını sağlar. Topraktan organik maddeyi çıkarın toprak çölleşir. Dışardan verdiğiniz minerallerin tutunabilmesi için topraktaki organik maddeye ihtiyacı vardır. Bizim 100’ün üzerinde ürünümüz var. Ama ana başlıklar altında bu 3 madde halinde toplayabiliriz.
Üretim alanı ve kapasiteniz nedir? Candem Türkiye’de bu sektörün neresinde?
2 fabrikamız var. Biri 15 bin metrekare alan üzerinde. 5 bini kapalı. 5 binini de kapatmak için çalışacağız. Zirai ilaç üzerinde de çalışmalarımız var. Bu yeni kapalı alanımızda da onun üretimini yapacağız. Diğer tesisimizde de 70 bin metrekare alan var. 5 bin metrekaresi kapalı. 70 bin metrekarenin de 20 bin metrekaresini kullanıyoruz. Kapasite artırımı arz talep dengesine göre. Hemen hemen her yıl da kapasitemizi artırıyoruz. Tahmin ediyorum Türkiye’de bin 600’e yakın firma mevcut. Biz bunların içerisinde ilk 10 içine gireriz.
İhracat noktasında ne durumdasınız? Daha çok hangi bölgelere ürün ihraç ediyorsunuz?
Şu an 15 ülkeye ihracat yapıyoruz. Afrika pazarına da açıldık. Orada yayın yapan TV’lerde de tanıtım reklamlarımız var. Türkiye Cumhuriyetleri’nde büyük çalışmalarımız var. Afrika her anlamda ciddi bir Pazar. Çünkü orada her şeyleri ellerinde alınmış hiçbir şeyleri yok. Ama yabancı ülkede çalışmak, kendi ülkenizde çalıştığınız gibi değil. Devletin teşvikleri var son yıllarda bu noktada iyiyiz. Çeşitli ülkelerdeki fuarlara ve çalıştaylara katılıyoruz. Çok çalışmak ve uğraşmak gerekiyor. Türkiye’de Pazar her yıl daralıyor artık. Rekabet artıyor.
Candem Gübre’nin bayilik sistemi var mı?
Türkiye’de ve yurt dışında bayiliklerimiz var. Türkiye’nin 10-12 noktasında bölge elemanımız var. Çiftçimizin arazilerini geziyoruz teknik bilgiler veriyoruz. Türkiye’de Ege Bölgesi, Marmara bölgesi, Akdeniz Bölgesi, Çukurova Bölgesi, İç Anadolu bölgesi çalışmalarımız var.
Ar-Ge çalışmaları ne durumda?
Bizim işimizin bel kemiği Ar-Ge. Mevcut minerallerle neler yapılabilir daha farklı hangi bitki besin elementleri ile faydalanabiliriz bunun çalışmalarını üniversitelerden de destek alarak çalışıyoruz. Ar-Ge çalışmalarımıza devam ediyoruz. Toprak analizi noktasında çiftçilerimize her zaman söylüyoruz. Pahalı bir elementi rastgele kullanmamak lazım. Çünkü bir fosforu tarlaya çok atınca bitkiye zarar veriyor. İhtiyaca göre atılması lazım. Bunun için de toprak analizi yapılması lazım. Çiftçimizi yönlendiriyoruz. Analize göre tabanına atacağı gübrenin belirlemesini yapıyoruz.
ABDULLAH AKİF SOLAK
