Tohumları Selçuklu döneminde atılan ve Osmanlı Devleti döneminde de toplumun her alanında kendini gösteren Ahilik Kültürü, bugün de unutulmuyor. Gelişen ticaret, artan rekabete karşın ahilik kültürünün verdiği değerleri unutturmamak adına esnaf odaları önemli çalışmalar yürütüyor. Bu çalışmaların öncülerinden biri de Konya Bakkallar, Bayiler ve Kuruyemişçiler Esnaf Odası. Artan ihtiyaçlara cevap verme adına günümüzde gelişerek büyük marketlerin ortaya çıkmış olması, “bakkal” esnafının önemini daha da artırmış durumda. Çünkü ‘Bakkal’ anlayışı sadece alışveriş yapılan bir mekan olması dışında, mahallerdeki ‘Bekçi’, ‘kanaat önderi’ gibi önemli konumları da içinde barındırıyor. Bu açıdan ‘Bakkal’ anlayışı, ahilik kültürünün de birnevi devam ettiği unsurlar olarak yorumlanabilir. Konuyla ilgili önemli açıklamalarda bulunan Konya Bakkallar, Bayiler ve Kuruyemişçiler Esnaf Odası Başkanı Feridun Göner. Oda faaliyetleri hakkında bilgiler verdi. 2018 yılından buna başkanlık görevini yürüttüğünü belirten Göner, “Yaklaşık 2137 üyemiz var, bunun 330 tanesi bayan üye. Odamız büyük bir meslek odası ve üyelerimiz Konya’nın her tarafında. Üye dağılımımız çok geniş bir ağa yayılıyor. O yüzden her biri ile sürekli olarak görüşme imkanımız olmasa da biz bıkmadan usanmadan bütün üyelerimizi ziyaret etmeye çalışıyoruz” dedi.
BAKKALLAR REKABET EDEMİYOR
Başkan Göner, bakkallar olarak yaşadıkları sorunlara değindi. Özellikle AVM zincirlerinin kendileri açısından büyük sorunlar oluşturduğuna dikkat çeken Başkan Göner, şöyle devam etti, “Bizim bakkallar olarak en büyük sorumuz discount (indirim) dediğimiz üç harfli marketler. Bu zincir marketler bizleri çok zorlamakta. Bunlar mahalle bakkalı gibi her sokak başında açılmaya başlandı. Kanunlar çerçevesinde açılması da gerekiyor tabi. Bunlar kendi içinde rekabet edecek durumdalar. Biz cadde üzerinde 5-6 mağaza birden açılıyor. Bunlar kendilerine de zarar veriyorlar. Konya’da bazı firmalar bu yüzden zor duruma düştü. Bunun önlenmesi gerekiyor. Bu konuda bir yasa çıkarak mesafe kontrolü olması lazım. Her mağazanın arasında belirli bir mesafe olması gerekiyor. Kendi aralarında rekabet halindeler bu vatandaşımızın yararına oluyor ancak kendilerine zarar veriyorlar. Biz de dışarıdan takip ediyoruz bazı yerel mağazalar zor şartlarda çalışmaya devam ediyor. Bununla ilgili mesafe kontrolü uygulaması olması gerekiyor.”
MERDİVEN ALTINA ÖNLEM ŞART
Son dönemde özellikle sigaraya gelen zamların, kaçak tütün ve makaron satışını artırdığına dikkat çeken Göner, “Son dönemde 4-5 ay içinde sigaraya iki kere zam geldi. Bu da yüzde 35-40 civarında artışa neden oldu. Zamlar sigara içicilerini oldukça zorluyor. Bunun için kaçak tütün ve makaron adı altında 5-6 TL’ye sigara satan merdiven altı birçok üretici türedi. Bundan da çok rahatsızlığımız var. Devletimizin de bu noktada ciddi anlamda vergi kaybına neden oluyor. Hem de bizim bakkal esnafımız çok sıkıntılar yaşıyor. Bununla ilgili de gerekli yerlere biz müracaat ve bilgilendirmelerimizi yapıyoruz. Hükümet de bu noktada ciddi tedbirler alıyor. En kısa süre çözüm gelmesini temenni ediyoruz” diye konuştu.
KENDİMİZİ YENİLEMELİYİZ
Başkan Göner, bakkalların vazgeçilmez bir unsur olduğunu vurguladı. Ancak bakkalların da kendilerini yenilemesi gerektiğini dile getiren Göner, şunları kaydetti, “Bakkallarımız mahallenin, sokağın bekçisi, güvenlik noktası gibi. Oranın bir kanaat önderi gibi. Bakkal toplumun çok yönlü yardımcısı diyebiliriz. Ama bakkallar bitme noktasına geldi. Bizim discount marketlerle rekabet etme şansımız yok. Tabi bizim de kendimizi yenileyip vatandaşa nezih mekanlar sunmamız lazım. Güler yüzlü, tatlı dilli olmamız gerekiyor. Mahalleli ile kaynaşmamız lazım. Bu kültür yavaş yavaş yozlaşıyor. Biz kendimizi güncellemeliyiz.”
UCUZ EKMEK SORUNU VAR
Ekmek konusunda da bazı sorunlar olduğuna dikkat çeken Başkan Göner, “Burada da çok ciddi bir rekabet var. Bazı firmalar esnaflara ucuz ekmek sattıracağım diyor ve bir caddede 75 kuruşa satan da oluyor 1.10 TL’ye satan da oluyor. Vatandaşımız normal olarak ucuz olandan alıyor ama ucuz olan ürün de kalitesiz oluyor. Bakkala 60-65 kuruşa ekmek veren fırın, ucuz un kullanıyordur, ucuz iş gücü kullanıyordur, çok denetimsiz bir üretim yapmaktadır. Burada büyük bir haksız rekabet var. Bununla ilgili de Fırıncılar Odamız ile birlikte çalışmalarımız devam ediyor” diye konuştu.
AHİLİK KÜLTÜRÜNÜ YENİDEN CANLANDIRACAĞIZ
Konya’da düzenlenecek olan Uluslararası Ahilik Fuarı ve İş Ahlakı Zirvesi hakkında da değerlendirmelerde bulunan Göner, şunları söyledi, “Konya Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği öncülüğünde Konya’da 27-30 Kasım tarihleri arasında Uluslararası Ahilik Fuarı ve İş Ahlakı Zirvesi yapılacak. Bu toplantılara esnaflarımızı çağıracağız. Eskiden iş ahlakı nasıldı, rekabet nasıldı bunları konuşacağız. Bizim ecdadımız, “Ben siftah ettim, komşumdan alışveriş yapın” diyen bir toplum. Bu noktada inşallah bu konuları ele alacağız. Unutmuş olduğumuz bu ahilik kültürünü yeniden canlandıracağız.”
ABDULLAH AKİF SOLAK
