Pandemiyle sağlık tarafında mücadele edilirken, diğer yandan virüsün yayılımının önüne geçmek amacıyla Mart ayından buyana çeşitli tedbirler alındı. Bunların başında bazı işyerlerinin kapatılması geliyor. Ancak bu durum küçük esnafı büyük oranda etkilemiş durumda. Özellikle kahvehaneler, okul kantinleri, bilardo salonları, playstation salonları gibi işletmeler uzun süre kapalı kaldı. 1 Haziran’da bu işletmeler açık hale gelse de oyunun yasak olmasıyla işletmelere müşteri gelmedi. Bu nedenle neredeyse pandemi süreci başladığından buyana bu sektörlerde yer alan esnaflar büyük sıkıntılar yaşıyor. Devletin kendilerine destek vermesini isteyen esnaflar, acil çözüm bekliyor. Yenigün Gazetesi Yönetim Kurulu Başkanı Mustafa Arslan’ı ziyaret eden Konya Kahveciler, Çay Ocakları ve Büfeciler Odası Başkanı Mehmet Adil ve beraberindeki yönetim kurulu üyeleri Şeref Kuşkaya, Yusuf Kamalı yaşadıkları zorlukları anlattı.

CİDDİ SORUNLAR YAŞIYORUZ

Konuyla ilgili açıklamalarda bulunan Konya Kahveciler, Çay Ocakları ve Büfeciler Odası Başkanı Mehmet Adil, zor günler yaşadıklarını söyledi. Özellikle kendi üyelerinin bu süreçte 1 kuruş gelirleri olmadığını, bu durumun da büyük sorunlara neden olduğunu dile getiren Adil, şunları söyledi, “Okullar kapanınca kantinci esnaflarımız işsiz kaldı. 9 aydır 1 lira geliri yok bu esnafın. Okulların kapanmasıyla servisçiler de aynı sorunu yaşıyorlar. Okul formaları üreten veya kırtasiyeciler de etkilendi ama kantinciler ve servisçiler en çok etkilenen sektörler oldu. Malumunuz bu sektörler aile işletmeleri, daha küçük işletmeler. 16 Mart’ta kahvehanelerimiz birçok işletmeyle kapanmıştı. Kafe, restoranlar, eğlence merkezleri hepsi kapandı. 1 Haziran itibariyle kahvehaneler açıldı fakat oyunlar oynatılmadı. Malumunuz kahvehanelere insanlar bu oyunları oynamak için, bir buluşma noktası olarak gelir. Kahvehaneler bu nedenle boş kalınca, iş yapamadılar. İş yerlerinin kiraları işlemeye devam etti. Giderler hiç durmadı. Vergi, sigorta devam ediyor. Hakeza kış ayındayız, doğalgaz faturaları kabaracak. Elektrik tüketimi artacak. Dolayısı ile bizim üyelerimizin iş yerlerinden başka 1 kuruş geliri yok. Aynı zamanda bu işyerlerinde yevmiyeli çalışan elemanlar da işsiz kaldı. Dolayısı ile onlar da zor durumdalar. Pandemi süreci ilk başladığı dönem Büyükşehir Belediyesi sosyal yardım desteği vardı. Ama o dönem, kahvecilerin gönlü zengindir, geneli yanında çalışanlara verdi bu yardımları. Kendisi de ufak tefek birikimi varsa onunla idare etti. Bu süre zarfında çıkarılan esnaf paketinden bize hiçbir katkı çıkmadı. Sadece Halkbank’tan düşük faizli 25 bin TL’den biz yararlanabiliyorduk. Ama birçok üyemiz sicili bozuk olduğu için bu parayı da çekemedi. Ya da faizli sistem olduğu için insanlar buna girmek istemedi. Biz bunun faizsiz bir şekilde çıkartılmasını arzu ederdik. Bu krediyi çekenlerin de şimdi ödemesi başladı. Bu işyerleri hala kapalı, bu esnaf bu krediyi nasıl ödeyecek? Düğün salonları, kafeler, oyun salonları bunların hepsi kapalı. Biz gizli bir istihdam deposuyduk. Şimdi bu çalışanlar hep işsiz kaldı. Ciddi travmalar yaşıyoruz.”

TALEPLERİ VAR

Özellikle kahveciler ve kantincilerin 9 aydır hiç açılmadığını savunan Başkan Adil, devletten bekledikleri destekleri şöyle sıraladı, “Bu esnaflara yönelik bir çalışma yapılmalı. Ben Ankara’ya gittim, yetkililere dosyalar sundum. Hükümete beklentilerimizi bildirdik. Dolayısı ile kahvehaneler ve kantincilerin sıkıntılarını belirtmeye çalıştık. Esnafa yönelik bir iyileştirme, bir destek paketi açıklanacak ama içeriğini bilmiyoruz. İnşallah taleplerimiz değerlendirilir de içeriği dolgun olur, ilk paket gibi çıkmaz diye umut ediyoruz. Dolayısı ile büyük bir beklenti içindeyiz. Çünkü ciddi bir sıkıntı yaşıyoruz. Bir servisçimiz ekmek parası bulamıyoruz diye serzenişte bulunmuştu. Gerçekten servisçiler, kantinciler ve kahvehaneler ekmek parasına muhtaç durumda. Ben Türk Kızılay ile görüşerek esnafa ne yapılabilir konusunu istişare ettik. Bu kadar düştü bu esnaflarımız. Çünkü 9 aydır hiçbir geliri yok. Evi kira, yeni çocuğu olmuş, iş de bulamıyor ne yapsın bu vatandaş? Dolayısı ile bizim öncelikli talebimiz Valiliğimiz veya Büyükşehir Belediyemiz üzerinden sosyal yardımlaşma fonundan bir can suyu bekliyoruz. Bunlardan fakirler yararlanıyor bunları isterken mahcup da oluyoruz ama bizim esnafımız da düştüğü durumu da anlamak gerekiyor. Bizim yüzde 90 üyemiz sıkıntıda. Bunun yanında bu dönemde bu zor süreçteki esnafımıza kısa çalışma ödeneği miktarında destek istiyoruz. Ayrıca bizim üyelerimizin yüzde 96’sı kiracı. Ve ciddi boyutlarda kira miktarı olan üyelerimiz var. 9 aydır bu insanları kiraları bekliyor. Kira yardımı bekliyoruz. Yine 25 bin TL kredi çekenler veya daha önce başka bankalara kredi borçları olanlar ötelenmişti. Ötemeler faizle yapılmıştı. Şimdi tekrar ödemeler başladı. 9 aydır çalışmayan, hiç geliri olmayan esnaf nasıl ödesin bu borcu? Bu borçların, bizim işyerlerimizin açılmasından itibaren 6 ay 1 sene sonrasına faizsiz bir şekilde ertelenmesini istiyoruz. Bu süreçte vergilerimiz, SGK’larımız çalıştı. Biz büyük devletiz ve devlet de babadır. Bu konuda da destek istiyoruz. Yapılandırma çıktı, hiçbir üyem yapılandırmaya gidemiyor. Çünkü önünü göremiyor, hala çalışmıyor. Yapılandırma yapsa, ilk ödemede bozulacak yapılandırması. Yine mümkünse hibe, hibe mümkün değilse faizsiz kredi talebimiz var. Tabi kredinin geri ödemesini de hemen değil de, pandemi sürecinden sonra başlatılması gibi bir talebimiz var.”

YANLIŞ BİR ALGI VAR

Başkan Adil, pandemi sürecinde bazı yerlerde oyun oynandığına ilişkin haberlerle kendilerinin suçlandığını hatırlattı. Ancak bu konuda yanlış bir algı olduğuna dikkat çeken Başkan Adil, “Pandemi sürecinden sonra gelen yasaklardan sonra taş sesi gelen yerler oldu. Ama buralar kahvehaneler değil dernekler. Derneklerin statüsü gereği herkesin denetleyebileceği yerler değil. Bir de kanunen denetlemeden önce haber verilme zorunluluğu var. Dolayısı ile bu tür işletmelerin açık olduğu, yasak süreçte oyun oynattınız gibi suçlamalar oldu bize. Ama bizim hiçbir üyemiz açık değildi. Bunlar derneklerdi. Bu kafa karışıklığının ortadan kalkması lazım” dedi.

HİÇ DESTEK ALMADIK

Konya Kahveciler, Çay Ocakları ve Büfeciler Odası Yönetim Kurulu Üyesi Şeref Kuşkaya, “Pandemiden dolayı işyerlerimiz kapalı. 9 aydır hiç açılmadık. 1 Haziran’da açıldı ama oyun yasak. Oyun yasak olunca da kimse gelmiyordu bu yüzden de açmadık. Bunun sıkıntısını yaşıyoruz. Biz 25 kuruş yardım almadık devletten. 9 aydır büyük sıkıntılar çekiyoruz” değerlendirmesi yaptı. Konya Kahveciler, Çay Ocakları ve Büfeciler Odası Yönetim Kurulu Üyesi Yusuf Kamalı da, “33 yıldır kahvecilik yapıyorum. Pandemi sürecinden dolayı zor bir süreç geçiriyoruz. Oyunlar yasak olduğu için kimse kahvehanelere gelmiyor. Bu yüzden kapalıyız. Yanımda 2 eleman vardı çalışan onlar da işsiz kaldı, perişan oldular. Biz devletten hibe desteği veya faizsiz kredi talep ediyoruz. Biz 33 yıldır vergi ödüyoruz ama böyle zor durumlarda da yanımızda olsun istiyoruz” diye konuştu.

İBRAHİM BÜYÜKHARBUT

Editör: TE Bilişim