Artık uçmak sizin elinizde! Amatör pilot olarak Ultralight uçaklar ile bu özgürlüğü tadabilirsiniz. Avrupa’da oldukça yaygın olan ve uzun süredir ulaşım aracı olarak da kullanılan bu minik uçaklar, Türkiye’de ilgi görmeye başladı. Ultralight uçak meraklısı olan ve çocukluktan gelen uçma isteğini serbest bırakan İnşaat Mühendisi Furkan Özboyacı, Ultralight uçaklar ile ilgili bilinmeyenleri Yeşil Beyaz Konya Dergisi’ne anlattı. Yeşil Beyaz Konya ile uçuş keyfi sizlerle…
FURKAN ÖZBOYACI’YI TANIYABİLİR MİYİZ?
İsmim Furkan Özboyacı. İnşaat mühendisliği yapıyorum. 2007 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Bölümü’nden mezun oldum. 5 yıl İstanbul’da yaşadıktan sonra 2010 yılında Konya’ya dönerek kendi firmamızda inşaat mühendisliğine devam ediyorum. Ultralight uçaklar ile de hobi olarak ilgileniyorum.
MERAK MODEL UÇAK İLE BAŞLADI
Uçuş sporlarına merakım 2015 yılında model uçak ile başladı. Konya’da 30- 40 tane halen model uçak ile ilgilenen arkadaşlarımız var. Ben de bu arkadaşlar aracılığı ile başladım. Şu an kendi ekibimizin de 7-8 kadar model uçağı var. Aksaray yolu üzerinde bir beton pist mevcut. Orada hafta sonları etkinliklerimiz oluyor.
ÇOCUKLUKTAN GELEN İSTEK VARMIŞ ZATEN
Ultralight uçaklara olan merakım ise bir arkadaşımın sosyal medyada paylaştığı fotoğraf ile başladı. Fotoğrafı incelerken kendisini aradım ve bilgi aldım. Bu uçak türlerinde amatör pilot olunabildiğini, çok yüksek maliyetler olmadığını söyledi. Ben de sonradan anladım ki benim içimde zaten çocukluktan gelen bir uçma isteği varmış. Daha sonra araştırma yapınca çok keyifli bir spor olduğunu öğrendim.
25 SAATLİK EĞİTİMİN ARDINDAN UÇUŞ YAPILABİLİYOR
2017 yılında İnönü’de Türk Hava Kurumu’nun tesislerinde kendi lisansımı aldım. 25 saatlik bir eğitimin ardından lisans alabiliyorsunuz. Bu eğitimin ardından 26. saatte kendiniz bir uçuşa çıkıyorsunuz. Daha sonra ise Sivil Havacılık’tan bir gözetmen ile 1 saatlik deneme uçuşu sonrası lisans veriliyor. Tabi bu uçuş sırasında uçakla ilgili sorular soruluyor. Bunları da b i l m e n i z gerekiyor. Bunun dışında detaylı bir sağlık taramasından geçerek sağlık raporu almanız da lazım. Her şeyiniz tamam olduktan sonra lisansınız geliyor ve Ultralight uçaklar ile uçabilir hale geliyorsunuz.
120 LİTRE İLE 1500 KİLOMETRE
Uçaklar hakkında biraz bilgi vermek gerekirse. Uçaklar genel olarak iki kişilik ve ortalama ağırlıkları 300 kilogram. Bir uçuş yapabilmeniz için maksimum 600 kilogram olması gerekiyor. 300 kilogram uçağın kendi ağırlığı var. Bunun dışında yakıt ve uçak da dahil olmak üzere toplam ağırlığın 600 kilogramı geçmemesi gerekiyor. Havada ortalama olarak hız 200 kilometreye kadar ulaşabiliyor. Kurşunsuz benzin kullanılıyor. İnsanlar araçlar ile kıyaslamak için kilometre hesabı yapıyor. Bu da ortalama olarak kilometrede 40 – 50 kuruş gibi bir rakama ulaşıyor. Uçuş menzili olarak bakıldığında uçağın türüne göre değişebilir ama 60 litre olanlar var 120 litre olanlar var. 120 litrelik bir uçak ile rahatlıkla 1500 kilometre yol yapılabilir. Bu rakam kuş uçuşu yani havada gidebileceğiniz mesafe. Yerde uçuşa başlayacağınızda 80 kilometre hıza geldiğiz zaman uçak havalanmaya başlar. Çok hızlı olmanıza gerek yok. İnişte de aynı hız ile inebilirsiniz. Yolcu uçaklarında bu rakam 280-300 kilometre civarında.
PARAŞÜT İLE İNİŞ YAPABİLİYOSUNUZ
Uçakların çoğunda zorunlu olmamakla birlikte paraşüt sistemi var. Normal bir zamanda tarlaya bile iniş yapabilirsiniz. Bunun için izin var. Ama bunu uçuş planında belirtmeniz gerekiyor. Pist olmak zorunda değil. Ancak zorunlu durumlarda, örneğin; dağlık bir bölgede iseniz ve acil iniş yapmanız gerekiyorsa paraşütü çektiğiniz zaman uçakla birlikte iniş yapabiliyorsunuz.
ARABA PARASINA UÇAK!
Ultralight uçaklarda Rotax motor kullanıyor. Ortalama olarak 100 beygir. Dünya genelinde Ultralight uçakların yüzde seksenini Çek Cumhuriyeti ve Slovakya üretiyor. Bu uçaklar ülkemizde ‘Çok Hafif Hava Aracı’ şeklinde geçiyor. Türkiye’de yaklaşık olarak 100 tane Ultralight uçak bulunuyor. Şu an ülkemizde bu uçaklardan ÖTV ve MTV alınmıyor. Bu tür araçların yaygınlaşması için devlet tarafından bu şekilde teşvik ediliyor. Yani yurt dışından aldığınız zaman ekstra olarak bir vergi ödemiyorsunuz. Maliyetlerden bahsetmek gerekirse; 2.el ve sıfır uçaklar 15 bin Euro’dan başlıyor. Fiyatlar uçağın içindeki donanıma göre değişiyor. 150 bin Euro’ya kadar fiyatlar değişiyor. Uçakların yıllık sigorta masrafları var. Bunun maliyeti de 800-1000 Dolar civarında.
50 SAATTE BİR BAKIM ŞARTI
Ultralight uçakla uçuşa başlayabilmeniz için uçak prosedürlerinin hepsine vakıf olmanız gerekiyor. Konya havaalanında bir uçağınız varsa ve uçuş yapacaksanız, kuleye bir uçuş planı göndermelisiniz. Bu uçuş planı içinde nereye gideceğiniz, saat kaçta hareket edeceğiniz, hangi hızla ve hangi yükseklikten gideceğiniz, hangi yolları takip edeceğiniz, acil durumlarda uçakta hangi güvenlik önlemlerinin bulunduğu gibi tüm detayları kuleye bildiriyorsunuz. Oradan onay gelmesinin ardından gerekli tüm ön kontrolleri yapmalısınız. Yine kule ile temas halinde kalkışınızı yapıyorsunuz. Kalkış yaptıktan sonra kalkış yaptığınız sahadan ayrılıp, Türkiye sahasına bağlanıyorsunuz ve burada sizi radarlar ile sürekli olarak takip ediyorlar. Gideceğiniz yere bilgi vererek iniş yapacağınız zaman orada bulunan kule ile irtibat kurarak inişinizi gerçekleştiriyorsunuz. Bizim uçuşlarımız VFR (Görerek şartlarda uçuş) olarak geçer. Bunun anlamı da havadaki diğer uçakları kontrol etmekle yükümlüsünüz. Bu yüzden gece uçuşu bize yasak. Gün doğmadan yarım saat önce ve gün battıktan yarım saat sonraya kadar uçuş iznimiz var. Ultralight uçakların maksimum uçuş yüksekliği 10 bin fit. Bu yükseklikten sonra oksijen azalıyor. Araçlarımızda oksijen desteği olmadığı için bu yükseklikten sonra yarım saat sürenin ardından pilotların baygınlık geçirme riski var. Onun için acil durumlar dışında 12 – 13 bin fite çıkamıyoruz. Acil durumlarda bile 2-3 dakikadan fazla kalınması risklidir. Ancak yine de bu araçları kullanmak çok zor değil. Herkes kullanabilir. Bunun dışında belirli aralıklarla uçağın bakımını yapmak zorundasınız. Firmanın Türkiye yetkilileri gelerek uçakların bakımını yapıyor. Bu bakım aralığı ortalama olarak 50 saat uçuşta bir yapılmak zorundadır. 50 saat uçuş kısa gelebilir ama göründüğü gibi değil.
AVRUPA’DA KULLANIM ÇOK YAYGIN
Konya’da şu an 4 tane Ultralight pilotu mevcut. Bakanlığın bir projesi var. Konya’ya bir sivil pist yapılması planlanıyor. Bu pist yapıldıktan sonra uçuş okulları eğitim vermeye başlayacak. Benim tahminin bu projenin gerçekleşmesinin ardından her yıl 20-30 kişinin lisans alacağı yönünde. Böyle olunca uçak sayısı da artacaktır. Avrupa’da birçok evin bahçesinde pist var. İnsanlar bu araçları ulaşım için kullanıyor. Örneğin 1 saatlik yol için araba ile trafiğe girmek yerine Ultralight uçakları kullanıyor. Türkiye’de bu uçağın kullanımı çok az. Yaklaşık 500 pilot var. Ultralight kategorisindeki bu 500 pilottan aktif olarak uçan 150-200 kişi var. Ama kendi üretimimizi yaparsak veya döviz kurları düşerse maliyetler çok daha aşağı düşer ve kullanım artar. Şu an bile bu uçakların kullanımı sürekli kullandığımız arabalardan çok farklı değil. Çek Cumhuriyeti’nde yaklaşık olarak 100 bin pilot var.
HAVADA TAMAMEN ÖZGÜRSÜNÜZ!
Ben ilk uçuşumda Konya’dan kalkarak Sivrihisar’a gittim. Yanımda pilot olan bir ağabeyim vardı. Ben uçuşu sevmeme rağmen biraz tedirginlik yaşadım, korktum. Çünkü uçağın tüm ağırlığı 600 kilogram. Hafif olduğu için rüzgarı hemen hissediyorsunuz. Öğle saatlerinde uçtuğunuz zaman rüzgar biraz sallıyor. Ama emin olun, 4-5 kere uçtuktan sonra bu rüzgar ve sallantı size keyif vermeye başlıyor. Sabah erken saatlerde herhangi bir sallantı olmuyor. His olarak bir yolcu uçağı ile kesinlikle kıyaslanamaz. Her şeyden önce hakimiyet sizde. Uçağı kontrol ediyorsunuz. Etrafı sürekli olarak izleyebildiğiniz için mükemmel bir duygu. İniş ve kalkış anları çok keyifli. Havada tamamen özgürsünüz.
TİCARİ KULLANIM ARTACAK
Yakın zamanda bu uçakların ticari olarak da kullanılacağını düşünüyorum. Şu an Türkiye’de var ama yaygınlaşacaktır. İnsanlar uçmak istiyor. Belirli bir ücret karşılığında yerli ve yabancı turistler 1 saatlik uçuşlarla bu keyfi tadabilir. Bu uçaklarla yurt dışına da seyahat edebilirsiniz. Bunun için İngilizce bilmeniz yeterli. Bunu da lisansınıza ekletmeniz gerekiyor.
KONYA’NIN TANITIMI AÇISINDAN ETKİLİ
Türkiye’nin farklı bölgelerinde model uçak ve Ultralight uçaklarla ilgili şenlikler ve etkinlikler yapılıyor. Konya’da bir pist yapılması durumunda etkinlikler burada da yapılabilir. Bu hem sivil havacılığın tanıtılması hem de Konya’nın tanıtılması için oldukça etkili olur. Bu pistle alakalı bakanlıkta bir proje var. Kısa süre içinde Konya’ya kazandırılacak.
ARABA OTOPARKINDAN DAHA UCUZ!
Bu uçakların konaklaması çok merak ediliyor. Havaalanlarında konaklama yapılabiliyor. Her uçak için 1 ton 1 TL. Ancak bizim uçaklarımız 1 ton gelmediği için 600 kilogramdan hesaplanıyor ve yaklaşık olarak 60 Kuruş’a tekabül ediyor. Uçuş ücretleri var bunlar da kuruşla hesap ediliyor. Normal bir arabanın otopark ücretinden daha ucuz. Hangar ücretleri İstanbul’da özellikle çok yüksek. Kışın uçakların hangarda kalması daha uygun. Konya bu konuda avantajlı lojistik olarak. Buraya hangar yapılırsa hem tanıtım hem maddi olarak güzel olabilir. Havaalanlarında diğer uçaklardan hiçbir farkınız yok. Bir uçuşumuz sırasında yolcu uçağı ile aynı anda inişe yaklaştık. Biz önde olduğumuz için kule ilk sırayı bize verdi. Yolcu uçağı havada bir tur attıktan sonra inişe geçti. Bütün uçaklar gibi Ultralight uçaklar da havaalanlarından faydalanabiliyor. Sadece İstanbul’da bulunan havaalanlarına inişimiz yasak. Bunun nedeni de Sabiha Gökçen ve Atatürk havaalanlarının çok yoğun olması.
MUHAMMED SAYDAM
