Sonbahar farklı duyguların mevsimi, farklı hayatların başlangıcıdır. Sonbahar, derslerle dolu koca bir hayatın finaline yaklaşmadır. Yılın son sevgi dolu gülümsemesidir. Kışa teslim olmaya hazırlanan, her şeyden umudunu kesmiş ama yine de umutlu!
Sonbaharda ilk akla gelen, kendini hayatın akışına bırakmış, rüzgârın savuruşu ile ritim tutan sararmış yapraklardır. Belki de ağaçtan sıkılan yapraktır. Sonbahar bahanedir. Yaprak vazgeçer daldan, dalda bezmiştir yapraktan. Ayrılıkların habercisidir sonbahar. Birbirine aylarca yârenlik eden yaprak ile dalı, umursamazca ayırır hoyrat rüzgâr.
O değme parfümlere taş çıkaran kokularıyla güzel çiçeklerin, toprağa tohumlarını bırakarak elveda demesidir. Soyunan ağaçlar, kuru toprak, gri gökyüzü! Artık zaman; konfeti misali sarı yaprakların üzerinde yürüme zamanıdır.
Gün geceye bürünürken, alacakaranlık hayallerde savrulmaktır. Sonbahar yeniden doğuşun başlangıcıdır. Rahmet tohumlarının ekildiği andır. Allah'ın, toprağı yeniden canlanması için hazırladığı zamandır. Şemsiye ile kötülüklerden korunma, Rahmeti doyasıya seyretmektir.
Sonbahar, ölüme hazırlıktır. İnsanların hayatının örneği! İnsan ruhu için bir düşünce kaynağı, ölüme hazırlık için de bir ibret ve uyarıdır. Yeryüzünde her şey hayatın son demlerini yaşamaya başlar. Ağaçlar, çiçekler kaderine razı olarak, bırakırlar kendilerini ölümün kucağına!
İsrafil'in sura üfürmesi gibi, rüzgârını üfürür sonbahar da son hayatlara! Hazan zamanı gelmiştir. Toprak, bembeyaz karı bir kefen gibi giymeye hazırlanır. Herkes razıdır kaderine, onlara biçilen rol budur.
Sonbaharı namaza benzetirsek... O sıcacık duygularla Rabbin karşısına çıkmak. Her kelamını bir güneş ışınının sıcaklığı misali yaşamak! Yaz gibi sımsıcak! Bitiminde ise, gözyaşlarıyla Sevgiliye yalvarmak! Yüreğin soğuk, boynun bükük, affına muhtaç! Ne gelirse O'ndan razı olmak!
Sonbahar, ölüm misali! Kefeni giymek, her amele razı olup, huzura ulaşmak! Yeniden doğuş, Sevgiliye kavuşmak! Gerçekte dirilik, görünüşte yokluk, hakikatte ebediliktir.
Vedalar, gözüyle sevenler içindir. Çünkü gönülden sevenler ayrılmaz. der, Hz. Mevlana. Sonbahar da ilkbaharı gönlüyle sevmiştir ki, her kışın sonunda ilkbaharına kavuşmuştur. Efendimiz (s.a.v) Kişi sevdiği ile beraberdir. buyurmuştur. Öyleyse sonbahar ilkbaharına, insanoğlu da Rabbine kavuşacaktır.
Sonbahar bir yok oluş değil, yeniden başlangıcın bir habercisidir. Tıpkı herkesin cennete gitmeyi istemesi ama kimsenin ölmek istememesi gibi! Ve sonbahar musalla taşındaki cenaze gibi, kürsüye çıkmış en büyük hatiptir. Hiçbir şey söylemez ama çok şey anlatır.
Ölüm dünyaya ait işleri sıfırla çarpar. Tıpkı sonbahardaki her şeyin yeniden doğuş için kaderine razı olması gibi! Yaşam insanlara bir şeyler sunar, sonbahar ise sunulanlardan insanların ibret almasını sağlar.
