Özelleştirilecek Şeker fabrikaları arasında diğerlerinin yanında Konya'ya en yakın olması nedeniyle bu yazıda Ilgın Şeker Fabrikası ele alınmıştır. Ilgın Şeker Fabrikası Müdürü Sezai Doğan, 2017/2018 kampanya Ilgın Şeker Fabrikası Meydan Tesisleri'nde düzenlenen törende yaptığı konuşmada, fabrikanın 7 bin 23 çiftçiyle beraber 1 milyon 200 bin ton pancar kotasıyla yeni kampanya dönemine başlayacağını söylemiştir.
Ilgın Şeker Fabrikası bu yıl 36. Kampanya dönemini gerçekleştirmiştir. Ilgın Şeker Fabrikası yöre çiftçilerine 200 bin dekardan fazla alanda pancar ektirmekte ve 1.2-1.35 milyon ton pancar teslim almaktadır. Kampanya döneminde yaklaşık1 milyon ton pancar işlenerek 140 bin ton kristal şeker, 40 bin ton melas ve 300 bin ton yaş küspe üretmeyi hedeflediklerini’ belirtmiştir.
1982 yılından beri üretim yapan Ilgın Şeker Farikasının ilçe ve ülke ekonomisine sosyal ve istihdam yönünden büyük katkılar sağlamış olup bu katkı uzun yıllar sürmelidir, Ilgın Şeker Fabrikası Türk Şeker’in en çok pancar üreten ve işleyen fabrikalarından birisidir. Fabrikamız aynı zamanda Türk Şeker’in şekeri diğer fabrikalarına göre daha ucuza mal eden fabrikalarından birisidir.
Yaklaşık bir asırdır pancar tarımı yapmakta olan ülkemizde 2000'li yılların başlarında Türkiye’nin nüfusu 65 milyonken biz 22 milyon ton pancar üretiyor iken son yıllarda 80 milyon olmamıza rağmen toplam ürettiğimiz pancar 15-16 milyon ton seviyesine düşmüştür.
Türkiye şeker sektörü yapay tatlandırıcıların, Nişasta bazlı şekerlerin artışına engel olunarak doğal pancar şekeri sektörü desteklenmelidir.
Bölgenin en büyük tarımsal kaynaklarından olan pancarın ve Ilgın Şeker Fabrikasının bölgesinde 36 yıldır kırsal alanda çiftçimizi ve köylümüzü kendi toprağına bağlayan, kırsal alanda refah seviyesini yükselten ve başka bölgelere göçü önleyen, milli ekonomiye önemli katkılar sağlayan bu özelleştirilmesinde daha önce talip olduklarını belirten Pancar ekicileri kooperatiflerinin öncülüğünde oluşturulacak bir oluşum ile ekonomiye olan katkıları sürdürülmelidir. Türkiye'de şeker fabrikaları bir amaca yönelik kurulmuş ve sayıları belirli dönemlerde artırılmıştır. Zaman ve ihtiyaç değişmekle birlikte şeker fabrikalarının kuruluş amaçları geçerliğini korumaktadır.
Özelleştirme İdaresi Başkanlığı:"Türkşeker'in 14 fabrikasının özelleştirilmesi için ihale süreci başlatılmıştır denilen açıklamasında "Afyonkarahisar, Alpullu, Bor, Burdur, Çorum, Elbistan, Erzincan, Erzurum, Ilgın, Kastamonu, Kırşehir, Muş, Turhal ve Yozgat olmak üzere 14 fabrikanın özelleştirilmesi için ihale süreci"in başlatıldığına yer verilmiştir. Ilgın şeker fabrikası da özelleştirilecek fabrikalar arasındadır..
Fabrikalarda üretim devamlılığı ve zorunluluğu getirildiği belirtilen açıklamada,
"Mevcut durumda Türkşeker’e pancar temin eden çiftçilerin mevcut kotaları kapsamında pancar üretmeye devam edeceğine değinilen açıklamada, alıcılara mevcut çiftçilerle asgari 5 kampanya dönemi boyunca pancar üretim sözleşmelerini devam ettirme zorunluluğu getirildiğine dikkati çekildi. Açıklamada, bu düzenlemeyle mevcut tüm çiftçilere pancar üretim sözleşmelerini devam ettirme imkanı sağlanacağı vurgulandı." Daha önce özelleştirilen EBK ve SEK kurumlarının fabrikalarında da böyle bir zorunluluk vardı, ancak bu gün herhalde çoğu amacı dışında kullanılmaktadır, bu husus göz ardı edilmemelidir.
1977'de Afyon, 1982'de Muş ve Ilgın, 1983'de Bor ve 1985 yılında da Elbistan, 1991 yılında Çorum, 1998 yılında Yozgat ve 2001 yılında ise Kırşehir Şeker Fabrikaları işletmeye açılmıştır. 2018 yılı itibariyle Afyonkarahisar şeker fabrikası 31 yıllık ve Kırşehir şeker fabrikası ise 17 yıllıktır. Bu şeker fabrikalarının hepsi aynı yıl yapılıp üretime girmedi, bu şeker fabrikaları kuruluş tarihlerine göre ve ekonomik ömürlerine göre üretim zorunluluğu getirilmelidir. İşletmeye açılış tarihi itibariyle ekonomik ömürlerine göre en az 10- 25 yıllık gibi bir kampanya mecburiyeti getirilmesi daha uygun olacaktır. Bu nedenle farklı yıllarda üretime başlayan fabrikaların aynı 5 yıllık süreyle kampanyalarına devam etmeleri mecburiyetleri doğru bulunmamaktadır. Bu fabrikalar 5 kampanya dönemi sonunda üretimi durdurur ise ne gibi yaptırım söz konusu kamu oyu bunu bilmelidir, Türkiye'de 5 yıl sonra pancar şekerine ihtiyacımız nasıl karşılanacak tereddütler giderilmelidir.
Yapılan açıklamada "Şeker fabrikalarının özelleştirme ihalelerine katılımın arttırılması ve rekabetin tesis edilebilmesi amacıyla yerel yatırımcılar, kooperatifler ve diğer paydaşların tek tek veya bir araya gelerek teklif verebilmelerini teminen ihaleye katılım için geçici teminatların düşük seviyede tutulması da dahil olmak üzere ihale belgelerinde bu çerçevede kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılmıştır." denilmektedir. İlanın 2. maddesinde "İhalelere gerçek ve tüzel kişiler ile yatırım fonları ve Ortak Girişim Grupları (OGG) katılabilir" denilmekte.
Özelleştirilecek bu fabrikaların satışı için. bu madde önemlidir. Birçok yörede ayakları üzerinde durmakta zorlanan tarımsal kooperatifler bu oluşumu sağlayamayacağından bu oluşum bazı yörelerde kanaatimizce zor görülmektedir. Bölgede bulunan Tarımsal kooperatifler birlikteliğin sağlanılmasında kamunun, kamu bankaları veya Pancar Ekicileri Kooperatifleri öncülük etmeleri halinde ancak sağlanılabilir görülmektedir.
Konya ve Çumra Şeker fabrikalarının 2017 yılı şeker pancarı paralarının(bedellerinin) ödenmesi ile ilgili yaptığı 01.03.2018 tarihli açıklamasında “Konya Şeker’in yegâne amacı daha çok üretim ve üretene destektir" diyen Konya Pancar Ekicileri Kooperatifi Başkanı ve Karaman Milletvekili Sayın Recep Konuk özelleştirme konusuna açıkça değinmemesine rağmen daha önceki açıklamalarından Konya Şeker'in ve S. S. Akşehir- Ilgın Pancar Ekicileri Kooperatifinin Ilgın şeker fabrikası satışına ilgi göstereceğini ümit etmekteyim.
Pancar Ekicileri Kooperatiflerinin mutlak katılımları ile diğer Kooperatifler, Kamu veya kamu bankaları ortaklığında, fabrika çalışanları ve diğer paydaşlar birlikteliği sağlanarak Ortak Girişim Grubu oluşturulmalıdır. Yakın veya uzak diğer şeker fabrikaları Konya için düşünülebilir. Bu oluşuma ve oluşumun gücüne bağlıdır. Yörede şeker pancarı tarımının ve sayılan birçok faydasının devamlılığını sağlamak amacıyla mevcut kooperatifler bir "Ortak Girişim Grubu" oluşturarak en azından Ilgın Şeker fabrikasını almalıdır. Konya'nın bu hassasiyeti göstereceğini ümit etmekteyim. Alınacak kararlar ve oluşturulacak "Ortak Girişim Grubu" inşallah üreticilerimiz, Ilgın ilçemiz ve Konya için hayırlar getirir. Ilgın Şeker Fabrikası özelleştirilir ise üreticilerde kalması dileklerimle, Sağlıkça kalınız.
