Tüm dünyada kronik hastalıklar yıllık ölümlerin %57'sini oluşturmaktadır ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) kronik hastalıkların 2030 yılı itibariyle tüm ölümlerin yaklaşık %65'ini oluşturacağını hesaplamaktadır. Önümüzdeki 20 ile 25 yıl içerisinde kronik hastalıklara bağlı ölümlerin %23 artması beklenmektedir.
Kalp ve damar sistemi hastalıkları erken yaşta ölüm ve maluliyetin en önde gelen nedenlerindendir. Türkiye'de yapılan en büyük çalışmalardan biri olan TEKHARF çalışması ile ortaya konulduğu üzere Türk halkının HDL kolesterolü (halk arasında iyi huylu kolesterol olarak bilinmektedir) genetik olarak düşük ve beslenme alışkanlıklarımıza bağlı olarak da trigliserid (bir çeşit kan yağı) düzeyleri yüksektir. Benzer şekilde yüksek kan basıncı (tansiyon) ve dislipidemi (kan yağlarının düzensiz olması) oranları da yüksek. Tüm bu risk faktörleri nedeniyle kalp ve damar sistemi hastalıkları ve bunlara bağlı sonlanım noktaları (ölüm, kalp krizi ve inme) konusunda da risk artıyor.
Diyabet ülke ekonomisine en çok zarar veren hastalıkların başında gelmektedir. TURKDIAB çalışmasına göre Türkiye nüfusunun %13.7'si diyabet hastasıdır ve bir o kadarının da diyabet eğilimi bulunmaktadır. Daha da önemlisi toplumdaki diyabet oranı son 8 yılda nerdeyse 2 katına yükselmiştir. Diyabet gerek ölüme neden olması gerekse uzun yıllar yaşam kalitesini bozucu etkileriyle çok önemli bir toplum sağlığı sorunudur. Beraberinde getirdiği kalp hastalıkları, böbrek hastalıkları, göz sorunları ve diyabetik ayak problemleri nedeniyle hem devlete hem de bakım verenlere büyük yük oluşturmaktadır.
Tüm bu rakamlar devletlerin ekonomisine kronik hastalıkların yükünü çok belirgin bir şekilde vurgulamaktadır. Bununla birlikte maddi yüklerin yanı sıra manevi yükler de toplam zarara eklenmektedir. Kronik hastalıkların yarattığı depresyon ve ruh durumu bozuklukları yaş alan nüfusta gün geçtikçe artmaktadır. Tüm bunların üstesinden gelebilmek aslında bizlerin elinde. Daha gençlikten itibaren sağlıklı bir yaşam sürmenin yollarını izleyenler sağlıkla yaş alabiliyorlar. Sağlıklı yaşam sürmenin yolları ise aslında çok da zor değil. Sigara ve alkolü hayatımızdan çıkarmak, dengeli ve bilinçli beslenmek, beslenme ile alamadığımız önemli maddeleri destekleyici olarak kullanmak, egzersiz yapmak ve düzenli uyumak bizlere daha sağlıklı yaş alma olanağı tanıyacaktır. Bunları yapmadığımız taktirde yukarıda anlattığım kronik hastalıklardan birine yakalanmamız kaçınılmaz olacaktır ki bu da hem bize, hem yakınlarımız hem de devlete önemli bir yük getirmektedir.
Kaynakça:
1. World Economic Forum 2008. Working Towards Wellness: The Business Rationale.
2. Onat A et al. TEKHARF 2013 taraması ve diyabet prevalansında hızlı artış. Türk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2014;42(6):511-516
3. Keleş İ. Türk Erişkinlerinde Kalp Hastalığı ve Risk Faktörleri (Tekharf Çalışması). İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. Kardiyoloji Gündemi. Sempozyum Dizisi No: 64, Nisan 2008; s. 11-14
