Bugün itibariye 2014 LYS serüveninin sonuncusu olan Edebiyat-Coğrafya 1 sınavıyla üniversiteye hazırlık öğrencilerinin, onların ailelerinin, öğretmenlerinin bir yıl boyunca gösterdikleri emek, azim ve fedakarlıkların taçlanacağı (temennim bu yönde) sınavlar sona eriyor. 

Yıl boyunca çalışmalarınızın karşılığını alabilmeniz ümidini ve arzusunu taşıyorum. Her zaman dediğim gibi, “ sebebini işleyeceksiniz sonra tevekkül edeceksiniz”. 

Bu yoğun ve meşakkatli yolda gençlerimiz gibi aileleri de aynı kaygılar, sıkıntılar içerisine ister istemez giriyor.  Anne ve babalar beni ziyarete gelip sürekli sorarlar; “hocam bu dönemde çocuğumuz için biz ne yapalım?”  bende hep aynı şekilde cevap veririm: “çocuğunuza güvenin ve O'na destek olun, sadece sözlerinizde değil, davranışlarınızla da desteğinizi ve güveninizi gösterin” derim.

Sınav hazırlık sürecinde olduğu gibi, sınav sonrasında da çocuklarınızın desteğinize ihtiyacı var.

SÖZÜM SİZE EBEVEYNLER

Sınavların bitmesiyle çocuklarınızda bir rahatlama olsa da onlar için başka zor bir dönem başlıyor. Sınavdan sonra özellikle pek çok çocuk sınav ile ilgili etrafındaki kişilere ne söyleyeceğini düşünüyor, hem kendisini hem de ailesini hayal kırıklığına uğratmaktan korkuyor. Pek çok çocuk, anneme babama ne diyeceğim, arkadaşlarımın yüzüne nasıl bakacağım, herkesi hayal kırıklığına uğratacağım gibi düşüncelerle sınavdan sonra da gergin bir döneme giriyor. Sınava kadar desteğinizi esirgemediğiniz çocuklarınız, sınav sonrasında da sizin desteğinize ihtiyaç duyuyorlar. Bu dönemde vereceğiniz doğru tepkilerle onlara ihtiyaç duydukları desteği sunabilir ve bu zor dönemi onlar için kolaylaştırabilirsiniz.

Ayrıca bu psikolojik durumlarının yanında, sınava hazırlık kadar kritik ve bir o kadar da önemli olan tercih dönemi gelecek. Bu dönemde de hem gençlere hem de anne-babalara düşen görevler var. Tercih dönemiyle ilgili değerlendirmelerimi önümüzdeki haftalarda daha detaylı konuşacağız.

Çocuğunuza sınav sonrası dönemde de yardımcı olmak için öncelikle uzak durmanız gerekenlerden sonra da neler yapabileceğinizden bahsedelim. 

Sevgili anne-babalar öncelikle; Ben Sana Demiştim ile Başlayan Cümlelerden Uzak Durmalısınız “Sana o kadar söyledim ama dinleyen yok ki”, “Ah beni zamanında dinleseydin”,”Ne olurdu sanki biraz daha çalışsaydın”  gibi  söylemlerden uzak durmalısınız.              İkinci olarak; Kıyaslama yapmamalısınız,  “Komşunun oğlu/kızı  istediği üniversiteyi kazanmış.” “Ayşe şurayı kazanmış, Mustafa şurayı kazanmış”, “Fatma şöyle çalışmış, Mehmet böyle çalışmış” gibi söylemler fayda değil zarar verir. Sizin çocuğunuz ne Ayşe, ne Fatma, ne Mustafa ne de Mehmet! Sınav sonrasında istenilen sonuç gelmediğinde, “yıl boyunca sınavı etkilenecek diye sustum” cümlesiyle başlayan konuşmaların bir faydası olmayacaktır. çocuğunuzu başka çocuklarla kıyaslamayın. Kıyaslama yapmak çocuğunuza yetersizlik hissettireceği gibi sınav sonrasında kendisini başka kişilerle kıyaslamasına (sınavı benden önce bitirdi, ben yetersizim, o benden daha hızlı soru çözüyor ve yapamayacağım gibi) ve umutsuzluk yaşamasına neden olabilir.

Üçüncü olarak, Onun İçin Yaptıklarınızı Yüzüne Vurmamalısınız, Çocuğunuzu motive etmek ya da yaşanan durumdan ders almasını sağlamak vb. nedenlerle de olsa onun için yaptıklarınızı yüzüne vurmayın. Seni dershaneye gönderdim, her istediğini yaptım, özel öğretmenler tuttum, hiçbir şeyini eksik etmedim vb. cümleler çocuğunuzun suçluluk duymasından başka bir işe yaramayacaktır.  Bu duruma ilave olarak asla çocuğunuzu tehdit etmeyin, “Bu sene puanın hangi okulu tutuyorsa yazarsın yoksa bir daha sınava girmek yok”, “sınavı kazanamazsan sana tatil yok”, “arkadaşlarınla görüşmek yok” ! Bir anlık kızgınlıkla olsa da böyle cümleler çocuğunuzun yaşayacağı gerginliği arttıracak ve sizden uzaklaşmasını sağlayacaktır. Tehdit etmek yerine, çocuğunuz istediği başarıyı gösteremediğinde bir sonraki sefer hedefine ulaşmak için farklı neler yapabileceğini, neleri değiştireceğini konuşun ve onunla birlikte plan yapın.

Pekala şimdi şu soruyu sorduğunuzu duyar gibiyim. “ pekala hocam ne yapalım?”

  Öncelikle, Her Türlü Sınav Sonucuna Kendinizi Hazırlayın, çocuğunuzun her türlü sonuca hazır olması için, siz de kendinizi her türlü sonuca hazırlayın. Çocuğunuza güvenmeniz, yapacağına inanmanız onun başarılı olmasında elbet çok önemli. Çocuğunuzun sınavı kötü geçse de ya da sınavda çok başarılı olsa da siz hala onun ebeveynisiniz ve onu seviyorsunuz. Bunu çocuğunuza hissettirin. Bu sınavın çocuğunuzun saçının bir teli bile etmeyeceğini zaten biliyorsunuz, bunu sadece hatırlayın.

  İkinci olarak, çocuğunuz yoğun bir dönemden geçti. Emin olun çocuğunuz içinde bulunduğu durumu sizden daha iyi okuyor. Bu nedenle gerginliği ya da sevinci sizinkinden daha üst seviyede. Bu nedenle çocuğunuzun, Duygularını İfade Etmesi İçin Ortam Oluşturmalısınız, çocuğunuz umursamıyor gibi görünse de zor bir dönemi atlattı. Sınav sonrasında yaşadığı duygu durumu değişebilir, çok büyük bir rahatlama yaşayabileceği gibi kaygı ve korku düzeyi artabilir. Duygusal anlamda dalgalanmalar yaşayabilir. Çocuğunuzun yaşadığı duyguları yok saymayın ve onları ifade edebilmesi için uygun bir ortam oluşturmalısınız. Ayrıca her zaman O'nun yanında olduğunuzu hissettirmelisiniz, sınavı iyi geçse de beklediği gibi geçmese de, sınavı kazansa da kazanmasa da onun yanında olduğunuzu hissettirin. 

Üçüncü olarak, Alternatifleri Düşünmesinde Yardımcı Olmalısınız, çocuğunuzun kazanmak istediği yer ya olmazsa? Böyle bir durumda çocuğunuzun neler yapabileceğini, alternatiflerin neler olduğunu birlikte bulun. Alternatifsiz olmak çocuğunuzun yaşayacağı gerginliği arttıracak ve kendisini çaresiz hissetmesini sağlayacaktır.

Sevgili anne-babalar elbette ki çocuklarımız için en iyisini istiyoruz. Ancak unutmayın ki bu onların hayatı ve onlar ne olursa olsun bizim evlatlarımız.

Sınavları bitiren tüm LYS tayfasının hakkında hayırların olması temennisiyle!.

facebook.com/mehmetalperyolcu  ve twitter: @mayolcu_