İnsanlar sosyal nitelikli varlıklardır. Bireyler kendi ihtiyaç ve arzularını gerçekleştirme amacı ile grupla oluştururlar. Sosyal oldukları kadar oluşturdukları bu grubu idare edecek ve hedeflerine ulaştıracak liderlere ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle belli bir hedefi olan kitlenin harekete geçip amacına ulaşması için herkeste bulunmayan yönetim becerisi, ikna kabiliyeti ve organizasyon düzenleyicisi gibi özelliklere sahip olması gerekir.

Lider, genellikle insanları yöneten, onların başına geçerek, onları bir yerden diğerine götüren insan anlaşılır. Hâlbuki liderlik bunu kapsamakla birlikte, bundan daha geniş bir kavramdır. Liderlik, insanları yönetmek kadar, onlara ilham verme, onları motive etme, onların gönüllü katılımlarını sağlama, kendi içlerindeki lideri ortaya çıkarma işidir.

Liderlik, tek başına değil insanlarla birlikte başarılı olma işidir. Etkili liderler, insanlarla empati kurarlar, insanları anlayarak onlarla işbirliği yaparlar. İnsanları geliştirmek, onların yeni yetkinlikler kazanmalarını sağlamak için çalışırlar. Birlikte çalıştıkları insanların enerjilerini doğru yönlendirip, kaynakların en etkin şekilde kullanılmasını sağlarlar.

Etkili bir lider vizyoner olduğu kadar, aynı zamanda gündelik sorunları doğru ve etkin yolarla çözen, sonuç odaklı insandır. Doğru değerlendirme yapan, birlikte çalıştığı insanları motive eden, onları geliştiren; yeni bakış açılarıyla herkesin ufkunu açan insandır.

Lider, insanlara yol açan ve sonra o yolu onlarla, omuz omuza yürüyen ve sonuç almasını bilen insandır.

***

Peygamberimiz, “üç kişi olduğunuzda içinizden birini imam seçin buyurarak yönetim ve yöneticinin önemine vurgu yapmıştır. Öte yandan” hepiniz yöneticisiniz ve hepiniz yönettiklerinizden sorumlusunuz buyurarak da içerisinde yaşadığı toplumda her insana görev düştüğünü beyan etmiştir. Bu yönlendirmesi ile Peygamberimiz, her mümini yönetime ortak olmaya davet etmiştir. Başka bir hadisteHiçbir gölgenin/korumanın olmadığı bir günde Allah'ın arşının gölgesi/koruması altında bulunacak olan sınıfın en başında Adaletli idareci zikredilerek" konunun önemine dikkat çekilmiş ve bir yandan yönetime katılmaya, hatta yönetimin en başında yer almaya teşvik edilirken diğer yandan yönetici olmanın sorumluluğuna işaret edilmiştir. Peygamberimiz, kendisi fetanet sahibi olması yanında, ilahî donanımla desteklendiği halde ashabı ve eşleri ile istişare etmiş ve “danışan kazanır, danışmayan kaybederburmuştur.

Râşid/mükemmel halifelerin ilki olan Hz. Ebu Bekir’in hayatına baktığımızda bu özelliklerin onda mevcut olduğunu görürüz. O, hilafete seçildiği gün yaptığı şu tarihî konuşmasında çok önemli mesajlar vermiştir:

“Ey insanlar! Ben sizin en hayırlınız olmadığım halde başınıza geçmiş bulunuyorum. Eğer iyilik yaparsam bana yardımcı olunuz, kötülük yaparsam beni doğrultunuz. Doğruluk emanettir, yalan ihanettir. İçinizdeki en zayıfınız, hakkını alana kadar yanımda en güçlünüz olacaktır. Cihadı terk eden millet zelil olur. Toplumda fuhşun yaygınlaşması, toplumsal belaların gelmesine sebeptir. Allah’a ve peygamberine bağlı kaldığım sürece bana itaat ediniz, aksi durumda bana itaat etmeniz gerekmez.”

Burada Hz. Ebu Bekir (R.A) büyük tevazu göstermiştir. Peygamberimiz Hz. Muhammed (A.S) “Peygamberlerden sonra insanların en faziletlisi Ebu Bekir'dir." Buyurmuştur.

Çünkü lider yönettiği tebaanın her türlü halinden sorumludur. Bu görevlerin sorumluğu çok ağır bir yüktür.

****

Bir liderde olmaması gereken vasıfları:

  • Kindarlık,
  • İnatçılık
  • Kıskançlık
  • Aşırı hırslı olmak
  • Makam hastalığı
  • Ortama göre fikir değiştirmek ve ikiyüzlülük

Bir liderde olması gereken vasıflar:

  • Basiret,
  • Cesaret,
  • Azim ve sebat,
  • Çalışkanlık,
  • Doğru sözlü, dürüst ve güvenilir olmak,
  • Sözde durmak ve vefalı olmak,
  • Şefkat ve merhamet,
  • Yumuşaklık ve ağırbaşlılık,
  • Düşünceli, tedbirli ve ihtiyatlı olmak,
  • Sabır ve tahammül,
  • Cömertlik,
  • Alçak gönüllülük,
  • Namuslu olmak,
  • Güzel ahlak sahibi olmak.

İnsanlığın rehberi, fahri kâinat efendimizde bu güzel vasıflar fazlası ile mevcut. Onun için bize düşen gerçek lider, önder, yol gösterici Hz. Peygamber efendimize ve onun sünnetine tabii olmak. Üstat Necip Fazıl Kısakürek’in tespiti ile

“Müjdecim, Kurtarıcım, Efendim, Peygamberim;
Sana uymayan ölçü, hayat olsa teperim!”

Baki Selamlar.