ABDULLAH b. ZEYD (r.a)
İslam'ın şiarı ve en büyük alameti olan Ezanın tayin ve tespitinde gördüğü bir rüya ile büyük rol oynayan ve bu nedenle de "Sahibu'l Ezan" diye meşhur olan Abdullah b. Zeyd, Akabe biatı sırasında Müslüman olmuş bir sahabidir. Hazreç kabilesine mensuptur. Babası Zeyd b. Abdirrabbi de sahibilerdendir.
Abdullah b. Zeyd, Bedir savaşına katılmış, Uhud'da bulunmuş ve Mekke'nin fethinden sonra Müslümanlar şehre girerken Abdullah, Hazrecoğulları'nın Haris kolunun bayrağını taşımıştı. Altmış dört yaşında iken vefat etmişir. Halife Hazret-i Osman cenaze namazını kıldırmıştır.Ziraatçılık yapan Abdullah b. Zeyd, bütün hayvanlarını fakirlere dağıtmış ve kendisine sadece bir at bırakmış bir sahabidir.
Buhari, Abdullah b. Zeyd'den sadece Ezan hadisini nakletmektedir. Birçok hadis kitaplarında yer alan ezan olayı şöyledir:
Hz Peygamber Medine'de namaz vakitlerinde ashabı mescide nasıl davet edeceği konusunda bazı istişarelerde bulunmuştu. İstişare ettiği kişilerden kimi namaz vakti gelince mescidin üzerine bayrak asalım; kimi çan çalalım, kimi boru öttürelim, kimi de tepe üzerinde ateş yakalım demişti. Bu görüşlerden hepsi bazı mahzurlardan dolayı reddedilmişti. Bayrak her taraftan görülmezdi. Çan Hıristiyanların, boru Yahudilerin, ateş ise Mecûsîlerin adetiydi. Bu sırada ensardan Abdullah b. Zeyd, izin alarak Peygamberin huzuruna çıkmıştı. Hz Peygambere; " Ey Allah'ın Elçisi, ben bir rüya gördüm. Daha doğrusu uyku ile uyanıklık arasında idim. Yeşil kaftanlı bir şahıs geldi, kıbleye doğru yöneldi ve Allahü ekber Allahü ekber... diyerek ezanı bitirinceye kadar okudu. Sonra bir süre durdu, tekrar eski söylediği gibi yeniden okudu. Ancak bir fazlasıyla, O da iki defa kad kametü's-selat, dedi. Hz Peygamber de "Bu Hak rüyadır, Bilâl'e git, rüyanda okuduğun kelimelere ona söyle, ezanı okusun. Çünkü, onun sesi daha güzeldir." Buyurdu.
Ezan konusunda aynı tür bir rüyayı Hz Ömer de görmüş; ancak Hz. Abdullah daha önce davranarak rüyasını Hz Peygambere anlatmıştı. Böylece ezanın tayini, Abdullah'ın gördüğü rüya ile olmuştur.
