Konya Büyükşehir Belediyesi ile Konya Fikir Sanat Kültür Adamları Birliği Derneği ve Güneysınır Belediyesinin ortaklaşa düzenlediği Yaşayan Konya Hafızası İkindi Sohbetlerinde bu hafta Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal ve Beşeri Bilimler Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü Türk Halk Edebiyatı Anabilim Dalı Öğr. Gör. Dr. Aziz Ayva, Eğitimci- Araştırmacı Ahmet Çelik ve Bülent Çevik tarafından “Geçmişten Günümüze Güneysınır” konulu bir panel düzenlendi.

Koyunoğlu Müze ve Kütüphane Müdürü Hasan Yaşar’ın her ilçemize bir müze açılması gerektiğini belirttiği  bilgilendirme konuşmasının ardından Güneysınır Belediye Başkanı İsmail Özcan açılış konuşmasında “İlçenin adı, Güneybağ'daki ‘Güney’ ile Karasınır'daki ‘sınır’ kelimelerinin birleştirilmesiyle ‘Güneysınır’ olarak belirlenmiştir. 2017 yılında nüfusumuz 9.269’dur. Güneysınır Konya - Karaman il sınırında bulunmaktadır. İlçe Toros dağlarının eteklerinde kurulmuştur. Tepeliklerinde ormanlar ve yaylalar, aşağılarda geniş ovalar vardır. Göksu Şelalesi ilçemiz sınırları içinde bulunmaktadır. İlçede tarım ve hayvancılıktan sonra en önemli gelir kaynağı sanayi faaliyetleridir. İlçe merkezinde atkı, tırmık, anadut, mikser, römork, patoz, helezon üretimi yapılmakta olup ülke çapında pazarlanmaktadır. Son 4 yıldır Konya Büyükşehir Belediyesinin desteği ile az zamanda büyük işler başarılmıştır. Bundan sonra hizmetlerin artarak devam edeceğine inanıyorum.” dedi.

İNSANIN VATANI ÇOCUKLUĞUDUR 

Öğr. Gör. Dr. Aziz Ayva, Güneysınır’daki araştırmalarında kendilerine destek olan belediye başkanına teşekkür ederek hayatının ilk çağlarını Güneysınır’da geçirdiğini belirterek, "Güneysınır, Konya'ya 75 km uzaklıkta, D715 karayolunun 11 km batısında yer almaktadır. İlçemiz ile ilgili tez çalışması yaptırdım. Osmanlı döneminde ilçe merkezini oluşturan Karasınır ve Elmasun olarak bilinen köyler idi. Her iki köyle ilgili kayıtlara 1531’deki Muhasebe Defteri'nde ve 1584’teki tahrir defterlerinde rastlanmaktadır. Elmasun, 19. yüzyılda Tallis tarafından yayınlanan 1851’deki Asia Minor haritasında gösterilmektedir. Her iki köy Cumhuriyet döneminde önce Bozkır ilçesine bağlı iken 1955 yılında Çumra ilçesine bağlanmıştır. 20 Mayıs 1990 tarih ve 20523 Sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 3644 Sayılı 130 İlçe Kurulması Hakkında Kanun ile 09 Mayıs 1990 tarihinde Güneybağ ve Karasınır Belediyelerinin tüzel kişiliği kaldırılarak Güneysınır ilçesi kurulmuştur. Karasınır, Güneybağ ve Emirhan ise ilçenin Mahalleleri haline gelmiştir. 2 hafta önce üniversitemiz hocalarıyla bölgede yüzey araştırması yaptık. Gavur ve Güdelesin Höyüklerinin yanında üçüncü bir höyük tespit ettik. Yüzey araştırmalarında eski çağlara ait topraktan yapılmış çanak, çömleklere rastladık. Yerleşim olarak Luvi medeniyetine dayandığı düşünülüyor. İlçede Kızılöz ve Mehmetali Göletleri bulunmaktadır. Topraklarının %55’i tarıma elverişlidir. İlçe ekonomisi için bağcılık önemli bir yer tutmaktadır. Sanayicilerimiz ilçemize yatırım yaparlarsa ilçeden göçün önüne geçilebilir. İlçe Toros dağlarının eteklerinde kurulduğundan iklim karasaldır. 18 mahallesi bulunan ilçenin tanıtımı için müze kurulmalıdır. İlçemizde folklorik olarak eski gelenekler yaşatılmaktadır. İnsanlar çerçilerden destan parçaları alarak sözlü kültür ürünlerinin yaygınlaşması için önemlidir. Bölge ağızlarına özgün 700 civarında kelime tespit edildi. Yaptığımız çalışmalar kayda geçirildi. Araştırmacıların çalışmaları mutlaka kitaplaştırılmalıdır. Ali Yazar, Aziz Ayva ve Hüseyin Kızıloğlu çalışmaları yayınlandı. 1027 yıllık ağacı görmek için yurtdışından biyologlar geliyor. Mesire yerleri halkın hizmetine açıldı” dedi.

KAYNAKLARDA GÜNEYSINIR

Ahmet Çelik ise, İl Milli Eğitim Müdürlüğü arşivinde bulunan Osmanlı kaynaklarında Güneysınır ile ilgili belgeler hakkında bilgi verdi: “Temettuat Defterleri bölgenin sosyoekonomik yapısı hakkında bilgiler vermektedir. Gazetelerden yaptığım araştırmalarda 1937 yılındaki Konya’daki sel baskınında Kızılay aracılığıyla 70 kişinin Güneysınır’dan yardımda bulunulduğuna rastlıyoruz. Gazetede, 1960’da iki köyün birbirine çok yakın olduğu, aralarında bir problemin olmadığı görülüyor” dedi.Çelik, Güneysınır’da Antik Çağ’dan kalma eserlere rastlandığını, Hititlerden kalma bir aslan heykelinin bulunduğunu dile getirdi. Grekçe kitabelere rastlıyoruz. Isaurapolis Güneysınır’da bulunduğu kabul edilen eski bir kenttir. Kent, Bozkır-Ulupınar yakınlarındaki Zengibar Kalesi’dir.

GÜNEYSINIR’DAKİ İSLÂMÎ ESERLER

Güneysınır’daki İslâmî eserleri Çelik şu şekilde sıraladı: 14. yüzyılda yapılan Aktürbe altıgen planda tek kubbeli, kriptalı ve iki katlıdır. Türbenin içinde üç sanduka bulunmaktadır. Karasınır Camisi 1790’da tekrar yapılmıştır. Sultan Abdülhamit ve Reşad tarafından verilen yedi atama beratı bulunmaktadır. Diğer yapıları; Elmasun Camisi, Armasun Mehemmed el Askerî Camisi, Sinan Seydi Camisi, Mahmut Çavuş Camisi, Ayas Mescidi’dir.

Çelik, Güneysınır’daki İslâm alimleri olarak Ayaslı Recep Efendi, Bardaslı Hasan Efendi, Mehmet Vehbi Efendi, Elmasunlu Tahir Efendi, Buharalı İshak Efendi, Sarı Hoca’yı görüyoruz.” dedi.

Üçüncü konuşmacı Necmettin Erbakan Üniversitesi Doktora Öğrencisi Bülent Çevik halk kültüründe türbelerin önemi üzerinde durdu. Çevik çocuğu olmayanların Aktürbe’ye gittiğini, çocuk olduğunda adak kurban kestiklerini açıkladı. Çocuk doğduğunda sarı giysi giydirilir. Lohusa kadınlar 40 gün dışarıya çıkartılmaz. Ceviz ağacına çaput yerine çocuk elbiseleri asılır. Çocuğun emeklemesine anlamlar yüklenir. Karnı ağrıyan çocuklara küpleme yapılır. Bebeğin dişi çıktığında gölle döktürülür, diş duvara veya toprağa gömülür. Ağrı veya sızıntısı olanlar yılancık taşlarıyla şifa ararlar. Halk yağmur duasında Ayhan Dede Mevkii’nde toplanarak, çocuklar ağlatılarak, hayvanlar meletilerek istekler dile getirilir.

Ayva değerlendirme konuşmasında arı Türk varlığını yaşatan bölgeye herkesin ilgisini beklediklerini, Güneysınır’dan Kilistra’ya kadar Kral Yolu’nun geçtiğini belirtti. Güneysınır Belediyesinin dinleyiciler için hazırladığı hediye paketi dağıtıldı. Program sonunda Öğr. Gör. Dr. Aziz Ayva’ya Güneysınır Belediye Başkanı İsmail Özcan, Bülent Çevik’e Prof. Dr. Haşim Karpuz ve Ahmet Çelik’e Mustafa Dündar tarafından günün anısına hediyeleri takdim edildi.

HABER MERKEZİ 

Editör: TE Bilişim