Dünya Hepatit Günü (WHD) olan 28 Temmuz’da dünyanın her yerinde hepatit (karaciğer iltihabı) hastalığının zararları anlatılır ve viral hepatitin global etkisinin farkına varılmasına yönelik olarak tüm dünyada aktiviteler gerçekleştirilir. Dünya Hepatit Günü, Dünya Sağlık Örgütü’nün resmi olarak desteklediği dört temel hastalığa özgü global farkındalık gününden bir tanesidir. Bu günde hasta dernekleri, hükümetler, sağlık profesyonelleri, sivil toplum örgütleri, endüstri ve halk viral hepatitin dünyadaki durumunu tartışmak üzere bir araya gelmektedir.
Viral hepatit dünya çapında yılda 1.34 milyon ölüme neden olan önemli bir hastalıktır. Bu sayı AIDS / HIV, tüberküloz ve malaria nedenli ölümler kadar yüksektir. Hepatit B ve hepatit C virüsleri bir arada karaciğer kanseri vakalarının %80’ini oluşturmaktadır.
Hepatit çoğunlukla virüslerden bulaşır. Hepatit hastalığının 7 türü olup A, E, F tipi hepatitler, virüs bulaşan su ve besin maddelerinin ağızdan alınması ile oluşur. B, C, D, G türü hepatitler ise kanla temas, tükürük ve cinsel ilişki yoluyla bulaşır. Hepatit A, Hepatit A virüsünün neden olduğu bir karaciğer hastalığıdır. Ülkemizde, genellikle okul çağı çocuklarında sık görülür. Tuvalet hijyeni kötü olan kişilerin ellerini yıkamaması ve sonrasında yiyecek-içeceklere dokunması sonucu kişiden kişiye bulaşır. Bu nedenle, kişisel hijyenin ve sağlık koşullarının yetersiz ve kötü olduğu toplu yaşanan yerlerde kolayca yayılır.
Hepatit B ve C hastalığına sebep olan virüsler sessizdir. Pek çok insan farkında olmadan bu virüsü almış olabilir ve hiçbir belirti olmaksızın bu virüsü taşıyabilir. Tedavi edilmez ise her iki virüs de karaciğer sirozuna neden olabilir. Siroz ise kanama, asit, koma, karaciğer yetmezliği gibi yaşamı tehdit eden hastalıklar ya da ölüm ile sonuçlanabilir. Uzun süreli Hepatit B hastalığında siroz ortaya çıkmadan önce de karaciğer kanseri görülebilir.
Viral hepatit ne bir bölgeye ne de bir insan topluluğuna aittir. Milyonlarca insanı onlar farkında bile olmadan etkileyen gerçek anlamda global bir durumdur. Halihazırda hepatit B’ye yakalanmış kişilerin %90’ının ve hepatit C’ye yakalanmış kişilerin %80’inin durumlarından haberi yoktur. Bu durum insanların hayatlarının herhangi bir dönemlerinde bir anda ölümcül bir karaciğer hastalığıyla yüz yüze gelmeleri anlamını taşımaktadır ve daha da kötüsü bazen de söz konusu enfeksiyonu bilmeden başkalarına bulaştırma riski vardır.
Hepatit A ve B virüsünden korunmanın en etkili yolu aşılanmaktır. Ülkemizde Hepatit A aşısı, çocuklara 18. ay ile 24. ayda ücretsiz uygulanmaktadır. Hepatit B aşısı da güvenli ve etkili bir aşıdır. Ülkemizde Hepatit B aşısı, 1998 yılından beri her yeni doğan bebeğe ücretsiz olarak doğum yapılan hastanelerde ve aile hekimliğinde uygulanmaktadır. Hepatit B aşısı bebeklere doğumda, 1. ayın sonunda ve 6. ayın sonunda; çocuklara ve risk grubunda olan kişilere 0.-1.- 6. aylarda toplam 3 doz ücretsiz olarak sağlık kuruluşlarında uygulanmaktadır. Hepatit C hastalığına karşı aşı henüz bulunmamaktadır.
Hepatit tanısı alan kişilerin mutlaka tedavi olmaları ve sağlıklı yaşam yöntemlerini uygulamaları kendileri ile çevresinin sağlığı açısından çok önemli olduğu unutulmamalıdır.
Kaynaklar:
- http://www.worldhepatitisday.org/en/about-us
- http://www.istanbulhalksagligi.gov.tr/duyuru/28-temmuz-dunya-hepatit-gunu/185
