Hava değişimleri ile ruh hali arasındaki ilişki biyometeroloji konusunun en eski ve en popüler konularından bir tanesidir. Yaz bitip güneşli havalar ortadan kalktıktan sonra insanlar kendilerini yorgun ve mutsuz hissetmeye başlarlar. İnsanların çoğu güneşin onları mutlu ettiğine, yağmurun da hüzünlendirdiğine inanırlar. Güneşin duygu durum üzerindeki olumlu etkisi özellikle erkeklerde kadınlardan daha belirgin bulunmuştur. Yapılan çalışmalara göre psikolojik sorunları olan kişiler genellikle hava değişimlerinden daha fazla etkilenmektedir.
Son yıllarda bu konuda yapılan araştırmalar daha ileri düzeyde sonuçlara ulaşılmasına neden oldu. Sadece mevsim geçişlerinin ruh hali üzerinde etkisi olmadığı aynı zamanda da doğum zamanlarının da ruh haline etkisi olduğu bulundu. Örneğin yaz aylarında doğanların duygu durumları daha değişken. Mutluluk ile hüzün arasında yoğun gidiş gelişler yaşayabiliyorlar. Yazın doğanların tepkiselliği de daha yüksek. Sonbaharda doğanların depresyon eğilimleri daha az. Bir güzel haber yaş ilerledikçe duygusal anlamda mevsimlerden etkilenme azalıyor. Tüm bunların nedeninin ise doğum zamanı ile beyin kimyasının ilişkisi. Nörotransmitter adı verilen beyin kimyasallarından özellikle de dopamin ve serotonin en büyük etkiye sahip. Dolayısıyla bilimsel zemini de tanımlandığı için artık doğum zamanımızın nasıl hissettiğimizi etkilediğini kabul etmemiz lazım.
Bu arada mevsim geçişleri sadece duygu durumunu değil diğer vücut aktivitelerini de etkilemektedir. Örneğin uyku süresi kışın yaza göre daha uzundur. Kış aylarında kiloda artış olmaktadır. Beraberinde kan basıncı ve kolesterol düzeyinde de artışlar gözlenmektedir. İşte bu yüzden havalar soğudukça artan iştah ve mutsuzluğun getirdiği yeme isteği nedeniyle kilo alımını ve metabolik bozulmaları engellemek için kış aylarına girerken beslenmeye dikkat etmek gereklidir. Çok kalorili besinlerden özellikle de tatlılardan uzak durmak ya da en azından kontrollü davranmak ve olabildiğince hareket etmek kışın alınacak kiloları ve bozulacak metabolik dengeleri engelleyecektir.
Kaynaklar:
- Spasova Z. The effect of weather and its changes on emotional state individual characteristics that make us vulnerable. Adv. Sci. Res. 2011; 6: 281290.
- Kööts L, Realo A, and Allik J.The Influence of the Weather on Affective Experience: An Experience Sampling Study. Journal of Individual Differences 2011; 32(2):7484.
- Birth season affects your mood in later life. Media Release: European College of Neuropsychopharmacology
- Gunnar Morken. Seasonal Variation Of Human Mood And Behaviour. Pp.1-35
