“Engelli olmak başarının önünde bir engel olmamalıdır. Tüm erişkinlik hayatım boyunca motor nöron hastalığım vardı. Ancak bu durum benim astrofizik alanında başarılı bir kariyer yapmama ve mutlu bir aile hayatı sürmeme engel olmadı.” Professor Stephen W Hawking

Biz insanoğlu ne yazık ki elimizdekilerin kıymetini bilmiyoruz. Kıymetini bilmediklerimiz de genellikle bize bahşedilenler oluyor. Bunların başında da sağlığımız ve bedensel bütünlüğümüz geliyor. Sağlığımızı ve bedensel bütünlüğümüzü sanki hiç kaybetmeyecekmiş gibi davranıyoruz. Oysa ki hayatta her şeye hazırlıklı olmalıyız. 3 Aralık Dünya Engelli Engelliler Günü vesilesiyle bu konuya değinmek istedim bu hafta. 

Dünyada farklı şekillerde engelli olarak tanımlanan yaklaşık bir milyardan fazla insan var. Bunların 200 milyonu ise çok ciddi fonksiyon görememe durumunda. Önümüzdeki yıllarda bu sayının artması bekleniyor. Bu artışın nedeni de özellikle yaşlanan nüfusla birlikte engelliliğe yol açma potansiyeli yüksek olan diyabet, kalp hastalıkları, kanser ve zihin sağlığı hastalıkları gibi durumların artması. 

Ne yazık ki tüm dünyada engelli bireyler daha az okuyabiliyor, daha kötü sağlık koşullarıyla yaşıyor, daha az para kazanıyor ve daha çok güçlük çekiyor. Bunun temel nedeni de karşılarına her konuda engeller çıkıyor olması. Engelsiz bireyler için sorun olmayan ulaşım, sağlık, eğitim, iş bulma gibi durumlar engelli bireylerin karşısına sürekli bir sorun olarak çıkıyor. Gelişmekte olan ülkelerde ve gelişmemiş ülkelerde bu sorunlar daha da fazla tabii ki. 

Diğer önemli bir konu ise engelli bireylerin aile bireylerinin yaşadıkları. Aile bireyleri hayatlarını daha fazla stres altında geçiriyor. Yarı zamanlı ya da evden iş imkanları kısıtlı olduğu için iş bulma güçlüğü çekiyorlar. Bu da ekonomik güçlüklere yol açıyor. Engelli bireylerin çocukları da daha fazla sorumluluk yüklenmek durumunda kalıyorlar. Tüm bu sorunlar aile bireyleri yaşlandıkça daha da artıyor. Bununla birlikte gerek engelli bireyler gerekse aile bireyleri üzerindeki yükler doğru stratejilerle azaltılabilir. Bu stratejiler başta devlet ve ilgili kurumlar olmak üzere aile ve bireyin kendisine kadar katmanlandırılabilir. 

Unutmamak gerekir ki engelli olmak yaşama engel değildir. Başlangıçta Stephan W Hawking'in ifade ettiği gibi başarılı bir iş ve mutlu bir aile hayatı yaşamak hayal gibi görülmemelidir. Sadece engelsiz bir dünya için ilk önce kafamızdaki engelleri kaldırmak ve konu üzerinde daha akılcı düşünmek gereklidir.

Kaynak:

World Health Organization and The World Bank. World Report on Disability. 2011.