Eczacılar toplum sağlığının korunmasında birinci basamak sağlık danışmanlarıdır. İstatistiksel veriler ve araştırma sonuçları toplumda eczacılara olan güvenin çok yüksek olduğunu ve eczacının önerdiğini kişilerin sorgulamadığını göstermektedir. Çalışmalarda katılımcılar eczacıyı sağlık danışmanı olarak nitelendirmektedirler.
Yurt dışındaki veriler, eczacıların toplumu sağlık konusunda bilinçlendirme ve hastalıkları önleme konusunda üzerlerine düşen sorumluluğun farkında olduğunu gösteriyor. Özellikle sigaranın bırakılmasıi, cinsel sağlık, hipertansiyon, dislipidemi ve diyabet gibi kronik hastalıklarda aktif görev almaları gerektiğine inanıyorlar.
Tüm dünyada kronik hastalıkların sıklığı artıyor ve bu hastalıklar en önemli ölüm nedenlerini oluşturmakta. Eczacılar birinci basamak sağlık danışmanları olarak bu hastalıkların takip ve kontrolünde çok önemli yere sahiptirler. Eczanenin kapısından giren kişilerin reçetelerindeki ilaçlar bu kişilerin kronik hastalıkları konusunda önemli ipuçları vermektedir. Bu hastalara eczanede bulunan bilgilendirici broşürlerden vermek, hastalıkları ile ilgili yapmaları gerekenleri hatırlatmak çok büyük önem taşımaktadır. Diğer taraftan eczanenin sürekli danışanlarının takibi, tansiyon ya da şekerlerini ölçmeleri gerektiğinin hatırlatılması önemlidir. Diyabetik ayak gibi önemli problemlerin azaltılmasında da eczaneden alınan bilgilerin önemi yadsınamaz.
Eczanenin önemli bir sorumluluğu ise annelerin bilinçlendirilmesidir. Anneler hem ilgi beklemekte hem de pek çok soruları olmaktadır. Bebeğin sağlıklı gelişimi için annenin bilgilendirilmesi çok önemlidir. Doğru beslenmeden, aşılara, vitamin / mineral kullanımından cilt bakımına kadar çok geniş bir yelpazede annenin bilgi gereksinimi bulunmaktadır. Bu gereksinimin çoğu hekimden ziyade eczanede karşılanmaktadır.
Eczane sağlığına özen gösterenlerin, kendilerini hastalıklardan korumak isteyenlerin ve doğru bilgiyi almak isteyenlerin uğrak yeri olacaktır. Danışman rolü arttıkça sadık danışan kavramı daha da yerleşecek ve eczaneler daha fazla ilaç dışı sağlık ürünü de önermeye başlayacaklardır. Kapıdan giren danışanı daha fazla tanıdıkça, daha fazla sohbet ettikçe eczacıların, bu kişilerin ihtiyaçlarını ortaya çıkarması daha da kolaylaşacaktır. Bu sayede bir taraftan sosyal sorumluluklarını yerine getiren eczaneler diğer taraftan daha çok danışan ile buluşacaktır.
Beril Koparal Ayanoğlu
Kaynaklar:
1. The role of pharmacists in screening and prevention. Translator. Fall 2012, Volume 6, Issue 4.
2. A Textbook of Community Pharmacy. Chp.1, pp.1 - 13
