Türkiye Yazarlar Birliği Konya Şubesi’nin Konya Büyükşehir ve Selçuklu Belediyesi işbirliği ile düzenlediği haftalık Cumartesi programları kapsamında bu hafta ‘Peyami Safa’ konuşuldu.
7 Eylül 2019 Cumartesi günü saat 14.00’de Kılıçaslan Konferans salonunda “Doğumunun 120.Yılında Peyami Safa”etkinliği kapsamında düzenlenen konferansın konusu, “Peyami Safa’nın Fikir ve Sanat Dünyasında Batılılaşma Sorunu” başlığını taşımaktadır. Bu başlık altında, ünlü yazarımızın, asırlardır toplumsal gündemimizi işgal ve zihinleri meşgul eden ‘Batılılaşma’ sorununa nasıl baktığı, bu konuda hangi görüşleri dillendirip hangi yorumlarda bulunduğu, nihayet bu soruna sanatında nasıl ve hangi düzeyde yer verdiği gerçeği ele alındı.
Sorunun kapsamını, etkisinin ve hâlen yaşanıyor olmasının, bizi ister istemez geniş zeminde düşünmeye sevk ettiğine vurgu yapan İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümü Öğretim üyesi Prof. Dr. Mehmet Tekin; dünden bugüne batılılaşma sorunu, Peyami Safa’nın batılılaşma sorununa bakışı, romanlarda batılılaşma sorunu ve Peyami Safa’nın romanlarında batılılaşma sorunu üzerinde yorumlarda bulundu.
Prof. Dr. Mehmet Tekin Batılılaşma sorununun başlangıcının, ortalama hesapla 17. yüzyılın sonlarına rastladığını, Viyana Kuşatması (1683) ile Karlofça Antlaşması (1699) sürecinde hem askerî hem de politik alanda yenilmesinin, Devlet-i Aliye’yi yeni bir vaziyetin eşiğine getirdiğini ifade ederek “Bu eşik, karşısında yer alan ve öteden beri muhatap olduğu dünyanın artık farklı bir dünya olduğunu idrak etme eşiğidir. Doğrusu her şeyiyle farklı bir dünya idi karşımızdaki ve askeri donanım, ordu bakımından güçlü idi. Bizi de ilk fasılda ilgilendiren de bu olmuştur: Biz de onlar gibi güçlü olmak hedefiyle ilk etapta ordumuzu yenileme telaşına düştük. Ancak zamanla karşı tarafın sadece ‘askerî’ anlamda değil, medeniyet ve kültürel anlamda da farklılık arz ettiğini fark ettik. Bu fark edişle birlikte ‘batılı gibi’ olma kaygısı öne çıktı. Peki nasıl ve hangi batılı gibi? Sorun da buradan başladı zaten ve halen sürmektedir.” dedi.
Prof. Tekin konuşmasını özetle şöyle sürdürdü: “Zaman içinde gerek siyaset adamlarımız, gerek aydınlarımız ve gerekse sanatçılarımız, toplumumuzu farklı düzeylerde -siyasetten ahlâka, kültüre, sanata kadar...- ve derin bir şekilde etkileyen Batılılaşma sorununu ele alıp irdelemeye çalıştılar: İslâmcı, Osmanlıcı, Türkçü, Batıcı mantıkla şekillenen ideolojik akımlar, doğal olarak mensuplarının çabalarıyla soruna farklı, yer yer aykırı, arada uzlaşan düzeylerde yaklaşmaya çalıştılar. Bu konudaki çabaların ürünü olan telif ve tercüme düzeyinde hayata geçirilmiş metinler, diyebiliriz ki düşünce dünyamızın en kalın dosyasını oluşturmaktadır ve hâlâ üzerine bir şeyler eklenen bir dosyadır bu. Kapanacağı da yoktur doğrusu; çünkü Batılılaşma sorununu hâlâ bir çözüme bağlamış değiliz: ya Araf’tayız, ya öte yakada ya da uzaktayız.”
Program sonunda konuşmacı Prof. Dr. Mehmet Tekine Katılım belgesini öğrencisi TYB Konya Şubesi Onursal başkanı Ahmet Köseoğlu ve TYB Konya Şubesi Başkanı Prof. Dr. Hayri Erten birlikte verdiler.
HABER MERKEZİ
