Hatun kelimesinin Hakan’ın eşi için kullanıldığına dikkat çeken Prof. Dr. Ayşe Dudu Kuşçu; “Her birinin hayatı film olabilecek düzeyde olan hatunlarda hasep ve nesebe önem verilirdi. Hanedan içi evlilikler, dul hanım, cariye ve siyaseten evlilikler yapılmıştı. Karahanlı ve Abbasi halifeliğinde siyasî evlilikler yaygındı. Devlet güçlendikçe güçlü devletlerle evlilikler yapılmaya başlanılmıştır.” dedi.
DEVLETİ KURTARAN HATUN
Büyük Selçuklu Devleti’nin ilk hükümdarı olan Tuğrul Bey’in eşi Altuncan Hatun’un Selçuklu devlet hayatındaki rolüne değinen Kuşçu “Altuncan Hatun, Selçuklu Sultanı Tuğrul Bey ile evlenmeden önce; temiz ve güzel ahlâkı, siyasî bilgisi ile dikkatleri çekmişti. Tuğrul Bey,Veziri Amidülmülk Kündürî’yi Altuncan Hatun’u istemesi için gönderdiğinde Amidülmülk Kündürî, Altuncan Hatun’u kendisine ister. Tuğrul Bey bu haberin duyulması üzerine de Kündürî’yi sığındığı kalede ele geçirerek hadım ettirmesine rağmen devlet hizmetlerinden almamıştır.”
Altuncan Hatun’un Tuğrul Bey üzerindeki etkisi üzerinde duran Kuşçu; “Tuğrul Bey ile evlendikten sonra da devlet işlerine vakıf olmasıyla adından söz ettirmeye başlamıştır. Tuğrul Bey’in en büyük yardımcısı olarak önemli işlerde ona fikir vermiştir. Altuncan Hatun Bağdat’ta bulunduğu sırada Türkmenlerden topladığı orduyla Hemedan’a giderek eşi Tuğrul Bey’e askeri yardımda bulunmuş, böylesine tehlikeli ve kritik bir dönemde almış olduğu cesur bir karar ile hem eşini hem de Selçuklu Devleti’nin geleceğini kurtarmıştır.” dedi.
DEVLETİN GELECEĞİ İÇİN YAPILAN SİYASİ EVLİLİKLER
Kuşçu, “Tuğrul Bey siyaseten evliliklerde yapmıştır. Tuğrul Bey’in ilerlemiş yaşına rağmen dönemin Abbasî Halifesinin kızı Seyide Hatun ile evlenerek Ehl-i Beyt ailesine akraba olarak siyasî gücünü artırmak istemiştir. Altuncan Hatun’da bu evliliği desteklemiş, iktasının gelirini çeyiz olarak ona vermiştir. Tuğrul Bey mehir olarak 100 bin altın vermek istemiş ancak Halife Hz. Fatıma’nın mehri 400 dirhem ve 1 dinar istemiştir. Bu evlilikten 6 ay sonra Tuğrul Bey vefat etmiştir.” diye konuştu.
DEVLETİN SONUNU HAZIRLAYAN ETMENLER
1040 yılından itibaren devlet kademelerinde ikinci plana itilen Türkmenlerin yerine Farisî unsurların aldığını belirten Kuşçu “Büveyhi ve Fatımî tehlikesi ortadan kalkınca Abbasî Halifeliği, Selçuklulara kaptırdıkları iktidarlarını almak için mücadelede etmişler, Melikşah’ın ölümünden sonra başlayan taht kavgaları, Batınî ve Haçlıların saldırıları sonucu Büyük Selçuklu Devleti 1172’de yıkılmıştır.” dedi. Ayşe Dudu Kuşçu konuşmasının sonunda Ahlatiye Hatun, Gevher Nesibe Hatun ve Hunat Hatun üzerinde durdu. Program sonunda Prof. Dr. Ayşe Dudu Kuşçu’ya Selçuk Üniversitesi Selçuklu Araştırma Merkezi Müdürü Doç. Dr. Hacı Ali Gökmen tarafından günün anısına hediye takdim edildi.
HABER MERKEZİ
