Konya Aydınlar Ocağı’nın bu haftaki Selçuklu Salı Sohbetleri’nde, “Dijital Dünyadaki Veriler ve Küresel Mücadele” konuşuldu. Endüstri Mühendisi Paşa Yaşar, 10 trilyon dolarlık dev bir sermayeye sahip dijital ekonomi, 2025’de petrole dayalı ekonomiyi tahtından edeceğini söyledi.
İl Halk Kütüphanesinde gerçekleştirilen sohbette,önce bilgisayarların ve sonra 1990’lerde internetin devreye sokulmasıyla birlikte 2000’li yıllarda internetin daha kullanılabilir bir hale gelerek yaygınlaştırılması için çaba sarfedildiğini, bununla birlikte yeni oluşan yapıda “Bu verinin sahibi kim? Bilgiyi üretenler mi, bilgiyi transfer edenler mi yoksa bu bilginin üretilmesine aracılık eden teknolojilerin midir?” sorusunun gündeme geldiğini belirten Paşa Yaşar, kişilerin internette dolaşan verilerini korumak ve kişileri güvenceye almak için bir kanun hazırlandığı fakat 1995’de çıkması gereken bu kanunun ancak 2016’daçıktığını ifade etti.
Bilgisayarlardaki bilgilerin “açık veri” olarak tüm dünyaya açık olduğunu ve arama motorlarının bütün bu bilgileri alabildiğine işaret eden Yaşar, 2004 yıllarında Çin ve Rusya gibi ülkelerin bundan son derece endişe duyduklarını ve şahıslar ile şirketlerin bilgilerinin başka yerlere gitmesini istemiyoruz şeklinde çabaları olduğunu aktararak şu bilgilere yer verdi: “Tunus’ta 2005’de tüm ülke başbakanları ile üst düzey yöneticilerin katıldığı Bilgi Toplumu diye bir zirve yapıldı. O toplantıda bu veriyi her ülkenin kendisi tutmalı mıdır, tutmamalı mıdır diye önemli bir konu da tartışılmıştı. Amerikalılar, internet veri transferinin yapılamayacağını belirttiler.
DÜNYA DİL ANSİKLOPEDİSİ OLUŞTURULDU
Dijital şirketlerin kendi bünyelerinde kurdukları vakıflar sayesinde açık verinin dünya üzerinde bir ekonomi oluşturmasını sağlayacak mekanizmaların da kurulduğuna işaret eden Yaşar,“2Pedia var. Bu 2 PediaGoogle’nin yapay zekâyı uygulayabilmesi için ihtiyaç duyduğu kelime sözlüğünü oluşturmakla görevli bir vakıf. Yıllık bütçesi 100 milyon dolar. Şu ana kadar 1 milyar dolar harcamış. Bu vakıf dünyadaki bütün dillerdeki kelimeleri bir ansiklopediye dönüştürüyor. Google bu ansiklopediyi kullanıyor. Dünyadaki her kelimeyi anlam ve dil bilimiyle birlikte tanıyor. Türkiye’de çalıştırdığı uzman sayısı 70. Google toplam 1 milyon m2 veri merkeziyle çalışıyor. Buradaki işlemci gücü ona her yıl 16 milyar dolar elektrik harcamasını gerektiriyor. Şu durumda 160 petalotluk bir bilgisayar sistemini dünyadaki insanlara kurdurdular. Esas büyük çiftlikler buralarda aslında.”
TÜM BİLGİLER AMERİKA’DA TOPLANIYOR
Verilerin tamamının Amerika’da toplandığını ve dünyada üretilmiş tüm bilginin bir kopyasının da Amerika’da olmasının sağlandığını kaydeden Yaşar, dijital veri ekonomisini yöneten firmaların ticari birikiminin 10 trilyon dolar olduğunu belirterek, “Dünyayı yönetecek güçte bir mekanizma var. Petrol ekonomisi nasıl 1960’larda devreye girdiyse, dijital ekonominin 2025’de normal konvansiyon ekonominin önüne geçeceğini söylüyorlar. Yâni Google’nın iddiasına göre, dünyada yaşayan her insan ayda 30 dolarını dijital ekonomiye veri olarak ödeyecek. Dünya nüfusunun 8 milyar olduğunu düşünürsek 240 milyar dolarlık bir ticari hacim oluşturacaklar. Petrol ekonomisinin en az 10 kat büyüklüğünde ve merkezi yapıda bir ekonomi oluşturacaklar. Bu dijital ekonomiyi ülkelerle paylaşmayacaklar” dedi.
Dev boyutlara ulaşan bu küresel ekonomik gelişmelere yönelik ülkelerin geliştirdikleri stratejilerden ve birbirleriyle yaptıkları dijital güç mücadelesinden de söz eden Yaşar, buna Amerika’dan sonra Almanya, Rusya, Çin, Güney Kore ve Japonya’yı örnek göstererek yazılıma, yapay zekâ ile robotik teknolojisine ağırlık verdiklerini ve 90 ülkede olduğu gibi Türkiye’de de en büyük bilgisayar şirketinin Almanların kurduğu şirket olduğunu söyledi.
Google, Facebook, Twitter, Whatsapp, Linkedın’in ayrı ayrı stratejiler üzerine kurulu şirketler olduğunu ve her birinin veri toplamada ayrı fonksiyona sahip olduklarını da kaydeden Yaşar, kendisine yöneltilen soru-cevap kısmında da önemli bilgiler aktardı.
Endüstri Mühendisi Paşa Yaşar’a, Konya Aydınlar Ocağı’nın kitap hediyesini ise Konya İlim Yayma Cemiyeti Başkanı Mehmet İncili ile Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü birlikte takdim ettiler.
HABER MERKEZİ
