Geçen hafta açıklanan Ticaret Bakanlığı ve TİM  (Türkiye İhracatçılar Meclisi) verilerine göre, ihracatta Türkiye Cumhuriyet tarihinin rekoru 168 milyar dolar ile kırılmış oldu. 

AMA ÖNCESİNDE İHRACAT TARİHİMİZDEKİ 4 TEMEL EŞİK 

1923-2003, 50 milyar doların altı olan ilk eşiği oluştururken, 2004 yılında 50 milyar dolar eşiğini geçen ihracatımız, 2007 yılında 100 milyar dolar eşiğini geçmiş fakat 2008 yılı kriziyle kısa bir sekmeye uğramıştı.  2008 yılında 132 milyar dolardan, 102 milyar dolara düşmüş ve kendini tekrar toparlama sürecine girmişti. 2012-2014 yılları arasında 150 milyar dolar çevresinde dönen ihracat değerleri, 2015-2016 yılları arasında 140 milyar dolar civarlarına düşmüş tekrar 2017 yılında 156 milyar dolarla yaklaşmıştı. Nihayet 2018 yılında ihracatımız bu sefer dördüncü kırılma noktası olan 150-160 milyar doları eşiğini geçerek, 168 milyar dolar seviyesine geldi. (150 milyarın ilk kez geçildiği tarih olan 2012 yılının eşik sayılmamasının nedeni sonraki yıllarda bu değerin altına düşmesinden kaynaklanır. Dolayısıyla yeni eşiği 160 milyar dolar olarak tanımladım) 

KISACA 

1923-2003 arası 50 milyar dolar altı birinci eşik iken, 2004 yılında 50 milyar doların ilk defa geçilmesi ile (63 milyar dolar)  ikinci eşik aşılmış oluyor, sonrasında sırasıyla 100 milyar doların 2007 yılında geçilmesi ve dördüncü olan eşik 160 milyar doların geçilmesi 2018 yılı ile gerçekleşti. 

BEŞİNCİ EŞİK 200 MİLYAR DOLAR 

Önümüzdeki yıl 200 milyar dolar eşiğini geçer miyiz? Ya da yaklaşır mıyız? Olumsuz senaryo ile düşünürsek geriler miyiz? Bu soruların cevaplarını bugünden vermek çok kolay olmasa da yine de öngörü yapılabilir. Ama bu öngörüleri sonraki yazılarımız için ayırıp, 2018 yılı ihracatının kısa bir analizini yapalım. (Yine de 2019 yılı İhracatımız için resmi hedefin, 182 milyar dolar olduğunu söylemden de geçmeyelim) 

2018 YILI İHRACATININ AYLAR BAZINDA DEĞERLENDİRİLMESİ 

Öncelikle 2018 yılında hiçbir zaman aylık bazda, 12,4 milyar doların altına inilmedi. 2018 yılının aylık bazda en düşük ayı 12,4 milyar dolar ile Ocak ayı iken,  en yüksek değeri ise; 15,6 milyar dolar ile Ekim ayı oldu. Ağustos ayında gerçekleştirilen finansal saldırılar ile TL’nin değer kaybetmesi ve haliyle dövizin değer kazanması neticesinde artan ihracat ivmesi sonraki aylarda kendini gösterdi ve ihracatın en yüksek gerçekleştiği aylar, Ağustos ayından sonraki aylar oldu. (Eylül ve Aralık hariç)  TL’nin eski seviyelere gelme aşamasıyla bu trend düşüşe geçerek, Aralık ayında 13,9 milyar dolar oldu. (Ne kadar düşüş olsa da Aralık ayları içerisinde rekor bir değer)  

ÜLKELER BAZINDA 2018 YILI İHRACATIMIZ 

Aylık bazda 10 milyar dolar eşiğini aşan iki ülke, 15 milyar dolar ile Almanya birinci sırada iken, 11 milyar dolar ile İngiltere ikinci sırada yar almakta. (2017 yılından 10 milyar dolar eşiğini geçen tek ülke Almanya idi) sonrasında ise, İtalya ve ABD ve İspanya yer almakta. 

IRAK BİZE NEDEN IRAK 

Yıllardır en büyük ikinci ihracat partnerimiz olan Irak ise, bu sene maalesef ki altıncı sırada yer almakta. Tabi ki bunun birçok sebebi de olsa, (terör, İŞİD, Kuzey Irak referandumu vb. ) bölge ekonomisi açısından (Doğu Anadolu) Irak çok önemli bir ülke. Dolayısıyla gerek Ticaret Bakanlığı, gerekse TİM 2019 yılında Irak için ayrı bir çalışma yapması gerekiyor. 

İHRACATTA 2018 EŞİKLERİ

  • 1 Milyar dolar ihracat eşiğini aştığımız ülke sayısı 39 
  • 1 milyar dolar ihracat eşiğini aşan şehir sayısı 17
  • 1 milyar dolar ihracat eşiğini aşan sektör sayısı 23 

KISACA ARALIK AYININ ENLERİ

  • İhracatını oran bazında en fazla artırdığımız ülke % 921 artışla “Burkina Faso”
  • İhracatını oran bazında en fazla artıran il % 36526 ile “Muş” ilimiz. (Muşlu bir kardeşiniz olarak çok sevindim toplam değeri çok düşük olsa da) 
  • İhracatını oran bazında en fazla artıran sektör “Çelik Sektörü” % 26 
  • En fazla ihracat yapan sektör “Otomotiv” (2,4 milyar dolar)
  • En fazla ihracat yapılan ülke “Almanya”  ( 1,1 milyar dolar)
  • En fazla ihracat yapan ilimiz “İstanbul” (5,8 milyar dolar) Aralık ihracatının nerdeyse yarısı) 

SONUÇ:  “Kısa vade de ihracatta yeni eşik değer; Toplamda 200 milyar dolar, Ülke bazında 20 milyar dolardır.”